Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JaromirBogacz
wkręgu
idei
WobuprzykładachBerners-Leepróbowałodwołaćsiędoobecności„rzeczysamej
wsobie”,dobezpośredniegozestawieniaznakuijegoodniesienia.Jednakwmomencie
gdycośjestpowoływanejakoznak,nieuchronnieskazujesiętonaoderwanieodźródła.
Lub,mówiącsłowamiDerridy:rozsunięciemkonstytuującymznakpisanyoddzielago„od
wszelkichformobecnegojakośodniesienia”21.TensamURL,którywsieciWWWjed-
noznaczniewyznaczałstronędoprzesłania,gdyzostajeużytyjakoidentyfikatorwSieci
Semantycznej,wystawiasięnakoniecznośćinterpretacji.Dlafrancuskiegofilozofajestto
konsekwencja„zasadniczejiterowalnościznaku”–toznaczymożliwościużyciagopod
nieobecnośćodniesienia.
Komunikacjaikontekst
Czymożliwejestostateczneusunięcieniepewności?Przynajmniejwpewnymkontekście?
WłaśnieproblemkontekstuokazujesiękluczowyzarównodlaHayesa,jakidlaDerri-
dy.Francuzrozpoczynaodstwierdzenia,iż„wydajesięzrozumiałesamoprzezsię,żepole
dwuznacznościsłowa»komunikacja«dajesięmocnozawęzićgranicamitego,cozwiemy
kontekstem”22,awnawiasieprecyzuje,żeniechodzibynajmniejotojednosłowo.Jeślijednak
Derridarozpoczynaoduznaniaczegośzazrozumiałesamoprzezsię,zwykle–itakbędzie
wtymprzypadku–manamyśli,żepogłębszejanaliziejestonoabsolutnieniezrozumiałe.
Okazujesiębowiem,jakwskazujeHayes,żełatwomożnawskazaćsytuację,wktó-
rejrozszerzeniekontekstu„bynajmniejnieredukujeniejednoznacznościodniesienia,ale
zwiększaje,domagającsięprecyzyjniejszychontologicznychrozróżnień”23.Przykładowo
wzłożonejontologiimającejuchwycićrozmaiteniuanseprawnetakogólnyterminjak
„osoba”będziedużobardziejproblematycznyniżwprostymopisiedanychdlaportaluspo-
łecznościowego.
Czyproblememniejestpoprostupróbaeksplicytnegowyliczenianieskończonejilości
reguł,jakierządząużyciemsłowawcodziennychsytuacjach?Byćmożepóźnowittgen-
steinowskadefinicjaznaczeniajakoużyciaokazałabysiębardziejprzydatnaniżinspira-
cjeKripkemlubRussellem.Skorocorazwiększaczęśćnaszegożyciatoczysięwlubza
pośrednictwemsieci,próbawzięciapoduwagęzwyczajówzamiastkodyfikacjiwcalenie
wydajesięnierealna.Najbardziejoczywistympomysłemjestskorzystanieztagów–awięc
metadanych,któretworząsamiużytkownicysieci.HarryHalpin,współautorInDefenceof
AmbiguityiczłonekgupyopracowującejstandardydlaSieciSemantycznej,zaproponował
innerozwiązanie.Uznał,żewprzestrzeniinformacyjnejodpowiednikiem„formyżycia”
zfilozofiiWittgensteinabędziewyszukiwanie.Abylepiejpoznaćznaczenie,jakieużytkow-
nicyłączązterminamiwpisywanymiwwyszukiwarkę,Halpinzaproponowałzastosowanie
21
J.Derrida,Pismoitelekomunikacja,przeł.J.Skoczylas,„Teksty”1975,nr3.
22
J.Derrida,Sygnatura,zdarzenie,kontekst,w:idem,Pismofilozofii,przeł.B.Banasiak,InterEsse,Kraków
1992,s.226.
23
P.Hayes,H.Halpin,InDefenseofAmbiguity,za:http://www.ibiblio.org/hhalpin/homepage/publications/
indefenseofambiguity.html(datadostępu:28.07.2011).
PRZEGLĄDKULTUROZNAWCZY
NR1(9)
ROK2011
Kłopotyzinżynieriąfilozoficzną
13
