Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
IWONAMAZUR
Wzależnościodobranejprzeztłumaczastrategii(globalnej)maon
dodyspozycjiszeregtechniktłumaczeniowych,takichjakzapożyczenie,
kalka,generalizacja,substytucja,ekwiwalentfunkcjonalnyiopuszczenie
(np.Vinay,Darbelnet1958;Newmark1988;Ivir1987).Jeślitekstma
byćbardziejnudomowiony”,wówczasmożemyoczekiwaćzastosowania
większejliczbytechnikbardziejingerującychwtekstoryginału,takichjak
substytucjaipominięcie,jeślinatomiastmabyćbardziejzorientowanyna
kulturęźródłową,wówczastłumacznajprawdopodobniejsięgniepowięcej
zapożyczeńikalk.Oczywiściepodziałtenniejestsztywnyiwjednym
tekściemożewystępowaćcałespektrumtechniktłumaczeniowych.Na-
leżyjednakzcałąmocąpodkreślić,żewybórposzczególnychtechniknie
zawszejestskutkiemwcześniejobranejstrategiitłumaczeniowej-czasem
mamysytuacjęodwrotną:najpierwtłumaczpodejmujedecyzje(mniejlub
bardziejświadome)codokonkretnychtechnik,adopieronapodstawie
gotowegotekstumożnastwierdzić,czyprzekładjestbliższykulturzeźród-
łowejczydocelowej(por.Kwieciński2001).
Wpływnadecyzjetłumaczeniowemawieleczynników,takichjakcel
tłumaczenia,jegofunkcjawkulturzedocelowejczyprofildocelowegood-
biorcy-jegowiek,płeć,zakresposiadanejwiedzyitp.(por.teoriaskopo-
suifunkcjonalizmwprzekładzie,np.Vermeer1989[2000];Nord1997).
Tensamtekstmożebyćinaczejprzetłumaczonydladzieci,ainaczejdla
dorosłych(np.Baśnietysiącaijednejnocy,wwersjioryginalnejprzepeł-
nioneerotyzmemiprzemocą,wwersjidladziecizostałymocnookrojone).
Podobnie,tłumacząclistydialogowefilmówkomediowych,którychnad-
rzędnąfunkcjąjestrozbawieniepubliczności,tłumaczmazwyklewiększą
swobodęwwyborzestrategiitłumaczeniowychniżnaprzykładtłumacz
tekstówprawnychlubmedycznych,czynawettłumaczfilmówdokumen-
talnych.Tenostatnibędzienajprawdopodobniejstosowałwięcejtechnik
dążącychdowiernegooddaniatreścioryginału,podczasgdytłumaczko-
mediimożesobiepozwolićnawiększenudomowienie”tekstu,korzystając
ztechniksubstytucyjnych,szczególniewdubbingowanychfilmachani-
mowanych,gdzieścieżkaoryginałuniejestsłyszalna(por.Chmiel2010).
Analogiczniemożemyzałożyć,żewyżejwspomnianeczynnikimają
równieżwpływnapracęaudiodeskryptora.Przedprzystąpieniemdoopi-
sudanegodziełaaudiodeskryptormożeobraćogólnąstrategięizdecydo-
wać,czyjegoopisbędziebliższyoryginałowiczyodbiorcydocelowemu.
Takjakwprzypadkuprzekładu,jegodecyzjapodyktowanabędzieszere-
giemczynników,m.in.rodzajemopisywanegodzieła,celemopisuiprze-
