Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
ANNAKUŚMIREK
TargumydoTory
CentralneznaczenieTorywżyciuspołecznościżydowskiejspowodowało
powstaniewiększejliczbyaramejskichwersjitejczęściBibliihebrajskiej.
DonaszychczasówzachowałysięnastępującetargumyPięcioksięgu:
TargumOnkelosa(TgO),tzw.targumypalestyńskie,którereprezentu-
jeKodeksNeofiti1(TgN),TargumPseudo-Jonatana(TgPsJ,zwanyteż
TargumemJerozolimskimI),TargumyFragmentaryczne12(TgF),Targum
zGenizyKairskiej13itosefot14.
PowstanieTargumuOnkelosa15datujesięnaprzełomIiIIwiekun.e.
wPalestynie.PonieważwpóźniejszymokresiepoddanogoredakcjiwBa-
bilonii,nazywanyjesttargumembabilońskim.Uczeniprzyjmują,żeza
współczesnymtekstemTgOstoijakaśdawnaformatargumupalestyń-
skiego.PoczątkowoTargumOnkelosabyłoficjalnymtargumemjudai-
zmubabilońskiego16;wśredniowieczuuznanogozaautorytatywnytak-
żewjudaizmiezachodnim.Pismarabiniczneprzytaczająjegofragmenty
wcharakterzeautorytatywnejwykładniTory(b.Kiddushin49a),ponadto
umieszczasięgopodtekstemhebrajskimwżydowskichwydaniachBiblii
hebrajskiej.
Głównymcelemtłumaczalubtłumaczybyłotutajoddaniesensuteks-
tuhebrajskiegoprzyzachowaniujegoidiomówiznaczenialiteralnego.
Wprzypadkudyskusjinadsposobempostępowanialubprzestrzegania
praw(hebr.halacha)tłumacz(hebr.meturgeman)opowiadasięjednakczę-
stozałagodniejszympodejściemdoprzepisówprawnych.Rozszerzenia
tekstuhebrajskiegoizmianyocharakterzeinterpretacyjnymograniczają
12OkreślanewcześniejjakoTargumFragmentarycznyzwanyteżTargumemJerozolim-
skimII.Jednakzachowanefragmentysąurywkamiróżnychrękopisówtargumicznych.Sąto
ocalałefragmentyrękopisówaramejskich,przechowywanychwróżnychbibliotekachEuro-
py:wParyżu(TgFP,XVwiek),BiblioteceWatykańskiej(TgFV
,XIIIwiek),Norymberdze
(TgFN,XIIIwiek),Lipsku(TgFL,XIII-XIVwiek.).
13SątofragmentytekstówtargumówdoToryzVIII-XIIIwiekuznalezionewgenizie
synagogiwKairze(CG).
14Takzwanedodatki,którezawierająniektóreśredniowiecznemanuskrypty.
15Ocalałwponadsześćdziesięciurękopisach.
16OdpowiednikiemTargumuOnkelosajestTargumJonatana,uznawanytakżezaofi-
cjalnytargumbabilońskidoProroków(Joz,Sdz,1-2Sm,1-2KrlorazIz,Jr,Ez,dwunastu
prorokówmniejszych).Jegokompozycjaprzypadłapierwotnienaokresprzed135rokiem,
anastępniedoczekałasięrewizji.Obecnieprzekazujegoponaddwadzieściarękopisów.
NieoficjalnycharaktermajązachowanetargumydoPism.
