Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Frankensteina,atakżeprzezkilkakolejnychdekadbyłodlajednychniezwykłe,
podniecające,adlainnychprzerażające.GdyMarysięurodziła,chemiawłaśnie
odrzuciłaswojąstarąalchemicznąterminologięiprzekształciłasięwnowoczesną,
systematycznąnaukę–w1789rokuLavoisiersporządziłlistę33pierwiastków
chemicznych[5].GdyMaryumierała,dodanojuż27kolejnychpierwiastkówizaczęłysię
ujawniaćregularności,którewkrótcemiałydoprowadzićdopowstaniapierwszego
okresowegoukładupierwiastków.
Spełniałysięnadziejepokładanewnauce,żedoprowadzidopostępunapolu
produkcji,umożliwistworzenienowychmateriałówiradykalniepoprawizdrowie
idobrobytludzi.Takszybkipostępiśmiałeambicjenaukowespotykałysię
zentuzjastycznymireakcjami,aletakżezgłosamikrytyki.Tewłaśnienadziejeiobawy
zeznakomitymskutkiemwykorzystałaMaryShelleyweFrankensteinie.Powieść
możnarozumiećjakopodsumowanieosiągnięćnaukowychpoprzedniegostulecia.
Wysokistatusnaukiwynikałteżzespołecznejipolitycznejatmosferypanującej
naprzełomiewiekówXVIIIiXIX.Wokresie,gdyFrancjaprzeżywałarewolucyjne
wstrząsy,akonfliktmiędzytympaństwemiWielkąBrytaniąosiągnąłapogeum,
brytyjskieodkrycianaukoweprzedstawianojakodowódwyższościnadnaukąfrancuską.
Tajne,prowadzonewzupełnejizolacjieksperymentyVictorastanowiłypogwałcenie
oświeceniowejzasadydzieleniasięwiedząnaukowąibyćmożewtymtkwiłjeden
zpowodówjegoupadku.
Epokaoświeceniowaoznaczałatakżezmianępostawwobeckształcenia,
wszczególnościnapoziomienaukowym.Różnekrajeprzyjmowałyniecoinne
podejście,ogólnymtrendembyłojednakkładzenienaciskunanauczanieumiejętności
technicznych,poprzeztworzeniespecjalnychinstytucjikształcącychpracowników,
kadręzarządzającąidyrektorównapotrzebyrozwijającegosięprzemysłu.Próbowano
takżepodnieśćpoziomwykształceniapopulacjiogólnej,wtymklasnajbiedniejszych.
Choćrezultatybyłyniejednoznaczneizasadniczonieudałosiępoprawićwykształcenia
biedniejszychdzieci(uważano,żetracączaswszkole,podczasgdymogłybypomagać
wdomulubzarobkować),zasianoziarna,którewydałyswójplonwXIXwieku.
Dziecizklaswyższychirosnącejwsiłęklasyśredniejzachęcanodolekturytreści
naukowych,wydawanoteżwieleksiążekpisanychspecjalniedladzieci.Takżekobiety
nabywaływiedzęodokonaniachnaukowychistawałysięautorkamipopularnych
książekotejtematyceprzeznaczonychdladzieci.NaprzykładnapoczątkuXIXwieku
ogromnąpopularnościącieszyłasięseriaJaneMarcetpodtytułemRozmowy,wktórej
dwiemłodeuczennice,CarolineiEmily,rozmawiałynatematynaukowezeswoją
nauczycielkąpaniąBryant.KsiążkiMarcet,ilustrowanerysunkamisamejautorki
przedstawiającymiróżneurządzenianaukowe,wyjaśniałyczytelnikompodstawyfizyki,
astronomii,chemiiibotaniki,anauczycielkazksiążekzachęcałamłodeuczennice
dokwestionowaniaiweryfikowaniacudzychpoglądów.
Marcetmiaławielunaśladowcówiplagiatorów,ajejksiążkiprzezprawiestolat
