Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
darczejregionugospodarstwrolnychtowarzyszyłonietylkonierównomierneroz-
mieszczenieludności,aletakżespecyficznastrukturaetniczna.Choćstatystyki21
ibadaniasocjologicznezokresupowojennegoodnotowująniewielkiegrupylud-
nościrodzimejpolskiegopochodzenia,zamieszkującegłówniepowiatygraniczące
zWielkopolską,tojakpodkreślaZ.Dulczewski,ziemięlubuskąniezamieszkiwa-
łaspołecznośćterytorialnaocharakterzeregionalnym22.Faktprawiecałkowitego
brakunatymterenieludnościrodzimejpolskiegopochodzeniaposiadarozliczne
konsekwencje,wśródktórychmożnawyróżnićdwiepodstawowe:
–brakpodstawdowytworzeniatożsamościregionalnej,jakąposiadałytereny
cechującesięwystępowaniemdużychgrupludnościrodzimejpochodzeniapol-
skiego,np.GórnyŚląsk,Warmia,Mazury,wwypadkuktórychtożsamośćregio-
nalnapełniłafunkcjęnadrzędnąwstosunkudotożsamościnarodowej,stanowiąc
niejakojejsubstytut;
–niestosowalnośćterminuetniczność23,jakokategoriiopisowejiklasyfikacyj-
nejregionuijegozbiorowości.Kategoriętęwewspółczesnejanalizachbadawczych
próbujesięzastąpićparadygmatemwielokulturowości,któryzdaniemjegozwo-
lennikówmaodpowiadaćwewnętrznemuzróżnicowaniuspołeczno-kulturowe-
mutegoobszaru,jakiepowstałowwynikuszczególnienatymterenienasilonych
procesówzasiedlania(wyludnienietegoobszarubyłorelatywniewyższeniżna
pozostałychobszarachZiemZachodnichiPółnocnych)24.
Skomplikowanedziejeziemilubuskiej,powojenna,praktyczniecałkowitawy-
mianaludnościnatymobszarzeorazprocesybędącejejnastępstwem,tonietylko
podstawywspółtworząceobecnąspecyfikętegoregionu,aletakżewarunkiokre-
ślającecharakterispecyfikęspołecznościlokalnychitymsamymichtożsamości.
Wspomnianynieetniczycharaktersamegoregionuprzekładasięzatemtakżena
poziomielokalnymnabrakwzględniejednolitejpłaszczyznykulturowejzakorze-
nionejodpokoleń,któramogłabystanowićoparciedlaistnieniaifunkcjonowa-
niaspołeczności.Samopojęcielokalnościispołecznościlokalnejjestjednakże
rozumianenaróżnesposoby,akażdyznichkażeodmiennespojrzećnaproblem
tożsamościidotykaodmiennychjejwymiarów.
21l.Kosiński,PrzeobrażeniademograficznenaZiemiachZachodnich,[w:]Przemianyspołeczne,
red.W
.Markiewicz,P
.Rybicki,s.78–84.
22Z.Dulczewski,TworzeniesięnowychspołecznościregionalnychnaZiemiachZachodnich,[w:]
Przemianyspołeczne,red.W
.Markiewicz,P
.Rybicki,s.322.
23WznaczeniuproponowanymprzezG.Babińskiego,wktórymtermintenobejmujezarówno
identyfikacjęgrupową,identyfikacjęzezbiorowością,jejtradycjąikulturąjakigrupęetniczną–ze-
spółcechtakiejgrupyorazdziałaniespołeczne–ruchetniczny.G.Babiński,Pograniczepolsko-ukra-
ińskie.Etniczność,zróżnicowaniereligijne,tożsamość,Kraków1997,s.30–31.
24Patrz:W
.Łukowski,Społecznetworzenieojczyzn.StudiumtożsamościmieszkańcówMazur,
Warszawa2002,s.62–69orazA.Sakson,NoweparadygmatywbadaniachZiemZachodnichiPół-
nocnych.CzyijakbadaćZiemieZachodnieiPółnocne?(Dyskusja),PrzeglądZachodni1998,nr3,
s.34–40.
14
