Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zaryshistoriibadańnadmuzyką
się,choćbezwiększegoskutku,oprzywrócenieroli,jakąnaukaomuzycemia-
ławAkademiiKrakowskiejjeszczewXVIw.153ZkoleiStarowolski,podobnie
jakniektórzyXVII-wiecznibadaczezachodnioeuropejscy,przejawiałzainte-
resowaniehistoriąmuzyki.Wyrażałosięonowprzedstawieniusylwetekwy-
branychkompozytorówwśródpostacinaukiikulturydziałającychwPolsce.
Starowolskiwymienił:WacławazSzamotuł,MarcinaLeopolitęiMarcina
Kromera154.WopisieLeopolity(wybitnegoXVI-wiecznegokompozytora)au-
torzwłaściwąsobiefascynacjątematemusiłowałwkrótkimopisieskonfron-
towaćkompozycjeMarcinazeLwowazdokonaniamimuzykizachodnioeu-
ropejskiej155.PismaStarowolskiegozpierwszejpołowyXVIIw.stanowiącenne
źródłodohistoriimuzyki–choćźródłoniezawszewiarygodne,nacopóźniej
zwracałuwagęAdolfChybiński156.
WdrugiejpołowieXVIIw.wrazzespadkiemznaczeniaAkademiiKra-
kowskiejwzrastałarangaprowadzonejprzezjezuitówAkademiiWileńskiej.
Ześrodowiskiemtymzwiązanybyłwykładającytamks.WojciechTylkowski157.
ZnałonzpewnościądziełaAthanasiusaKirchera158.WpracyTylkowskiego
wkilkuczęściachporuszonezostałyzagadnieniadotycząceteoriimuzyki159.
WprzypadkuteoriiafektówpoglądyTylkowskiegowogólnymzarysieodpo-
wiadająteoriiKirchera,mocnojąjednakupraszczając160.DziałającywWilnie
jezuiciwzakresieteoriimuzykitworzyligłówniepodręczniki,comiałozwiązek
153B.Przybyszewska-Jarmińska,op.cit.,s.493.
154Zob.ScriptorumPolonicorumHekatontasseuCentumillustriumPoloniaeScriptorumelogia
etvitae(Frankfurt1625).
155Pierwszepolskietłumaczenie:S.Starowolski,Setnikpisarzówpolskichalbopochwałyiży-
wotystunajznakomitszychpisarzówpolskich,przełożyłikomentarzemopatrzyłJ.Starnawski,
Kraków1970,s.153.
156WobecinformacjipodawanejprzezStarowolskiego,jakobyMarcinLeopolitamiałsię
uczyćuSebastianazFelsztyna,AdolfChybińskikontrargumentował:„CzyjednakLeopolita
mógłbyćjeszczeuczniemS.zF.,skoromiałsięwedługtychsamychpisarzyurodzićrzekomo
dopierowr.1540?”.A.Chybiński,DobiografiiSebastianazFelsztyna,„KwartalnikMuzyczny”
1932,z.XIV–XV
,s.597.
157M.Bristiger,Myślmuzyczna.Studiawybrane,Warszawa2001,s.230–231.
158B.Przybyszewska-Jarmińska,op.cit.,s.494.
159PracaPhilosophiacuriosa(Kraków1669),wsferzespekulatywnejwwieluustępach
opierającasięnaprzemyśleniachArystotelesa(napodstawiejegopismwWilnietworzono
systematycznykursfilozofiiszkolnej),odnosisiętakżedozagadnieńzzakresufizykioraz
anatomiiczłowieka(budowaucha).Wtymrozdzialeks.Tylkowskipodjąłtakżezagad-
nieniezzakresuestetykimuzyki–„dlaczegomuzykaniekiedyprowadzidonastrojuna-
bożnego,czasamizaśdowesołości”.Z.Jachimecki,Muzykologiaipiśmiennictwomuzyczne,
s.14–15.
160ZdaniemMichałaBristigiera„ta«kuriozalna»doktrynamuzycznaTylkowskiegoprzeka-
zujeraczejbiernieibardzowyrywkowoniektórezagadnieniaówczesnejfilozofiimuzyki,jakby
przeszczepiającjakieśfragmentykircherowskiej«muzykiteoretycznej»naciałofilozofiischola-
stycznej,itowjejlitewskiejodmianie”.M.Bristiger,op.cit.,s.236.
42
