Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AndrzejPankowicz
UniwersytetJagielloński,Kraków
WERTYKALNYWYMIARHISTORII
SięgającaIVtysiącleciap.n.e.tradycjapisaniahistoriiwdwóchwymiarachczasu
iprzestrzeni,zakażdymrazemkiedyjejdotykamy,pozostawiauczucieniedosytu.
Wmniejszymlubwiększymstopniuteninnywymiarpodejmujehistoriaideiczy
filozofiadziejów.Jednakżeproblem,przedktórymstajemy,maznaczniegłębszy
sensijesttopytanieosamąistotęludzkąiprzeznaczenieczłowieka.Próbyodpo-
wiedzinataksformułowanepytaniesąwistociewyjaśnieniemnajgłębszegosensu
historii.Wysiłkitakiepodejmująwszystkiewielkiereligieczyteżsystemyreligijno-
-filozoficznewspółczesnegoświata.Wśródnichszczególnemiejscezajmująjuda-
izm,chrześcijaństwoiislam.Monoteizmsprzyjadostrzeżeniuwertykalnościdzie-
jów.Ludzkośćrozwijasięniewdwóchwymiarachczasuiprzestrzeni,leczwtrzech.
TymtrzecimjestdziałanieBogawhistorii.Myślotrzecimtranscendentnymwymia-
rzehistoriiodrzuconowdobienowożytnej.Odrzucenietobyłonastępstwemprze-
konania,żenapytanie,wjakisposóbBógpiszeludzkąhistorię,niemaodpowiedzi,
którądałobysięwpisaćwkanonnaukowościrozumianejscjentystycznieioderwanej
odfundamentalnegotekstukulturowego,jakimjestBiblia.KolejneksięgiStarego
iNowegoTestamentu,odKsięgiRodzajupoApokalipsęśw.Jana,odsłaniająprzed
człowiekiemzamiarStwórcy.Bógobjawiasięodpoczątkudziejówczłowiekajako
Bógobietnicy1.ObietnicadanaAbrahamowistajesięfaktem.RódAbrahama,ród
IzaakadajepocząteknarodowiwybranemuprzezBoga,któremupowierzaOntajem-
nicemesjańskie.CałedziejeIzraelatojedenczasoczekiwanianaspełnienieBożej
obietnicy,którazawierabardzokonkretnątreść.BógmówidoAbrahama:„przez
ciebiebędąotrzymywałybłogosławieństwoludycałejziemi”(Rdz12,3b)2.Zrozu-
mieniezbawczegowymiaruobietnicywymagaodczłowiekauważnegowsłuchania
sięwsensopowieścioupadkupierwszegoczłowieka.Wskazaniekusiciela,któryna-
kłaniałitoskuteczniedozłamanianakazuBożego,ukazujecałydramatyzmpołoże-
niaczłowiekawhistorii(Rdz3,1–5.11–13).Dokońcaczasów,jakdługotrwaćbędą
dzieje,toczyćsiębędziewalkadobrazezłem.Mesjańskaobietnicazbawieniaza-
wierawsobiepewnąwizję.Odkrywamyją,gdyzderzymyprotoewangelięztekstem
Apokalipsyśw.Jana.Spójrzmynakonstrukcjętegoposłania:„Wprowadzamnie-
przyjaźńmiędzyciebieaniewiastę,pomiędzypotomstwotwojeapotomstwojej:ono
ugodzicięwgłowę,atyugodziszjewpiętę”(Rdz3,15).WApokalipsienatomiast
1JanPawełII,Pamięćitożsamość.Rozmowynaprzełomietysiącleci,Kraków2005,s.157.
2
WszystkiecytatyzBiblii:PismoŚwięteStaregoiNowegoTestamentuwprzekładziezjęzykóworygi-
nalnych,opracowałzespółbiblistówpolskichzinicjatywybenedyktynówtynieckich,wyd.5,Poznań2000.
