Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
AndrzejPankowicz
pojawiasięobrazniewiastyobleczonejwsłońce,anajejgłowiewienieczdwunastu
gwiazd,arównocześniewystępujeprzeciwniejstarodawnysmok,którychcepożreć
jejpotomstwo(Ap12–13).ObietnicadanaAbrahamowiweszładokanonukulturo-
wegotrzechwielkichreligiiświatazachodniego:judaizmu,chrześcijaństwaipośred-
niotakżeislamu,nabierająccechprzekazuuniwersalnego.Wizjaapokaliptyczna,
wprzekonaniuwielunawskrośchrześcijańska,zawierawsobieposłanieoistnieniu
jeszczejednegoczynnikawdziejachczłowieka,którytowarzyszymuniezmiennie
odpojawieniasięhomosapiens,amożehomosapienssapiens,itowarzyszyćbędzie
dokońcaistnieniagatunkuludzkiego.Tymczynnikiemjestwalkapomiędzydobrem
azłem,nieobcatakżeinnymreligiom.
Koegzystencjadobraizłanieustannietowarzyszyżyciuczłowieka.Cowię-
cej,poczynającodnajstarszychzachowanychtekstówsumeryjskichiakadyjskich
podzieńdzisiejszy,kondycjaludzkanieulegaznaczącymprzemianomidotyczy
tozarównosferypublicznej,jakiprywatnej.Nakulturzeicywilizacjieuropejskiej
XXwiekugłębokiśladodcisnęłydwasystemytotalitarne,wktórychzłobardzowy-
raźniezdominowałodobro:nazizmniemieckiikomunizmsowiecki.Wobutych
państwachprzyjętadoktrynakwestionowaławartośćisenschrześcijaństwaiwobu
doszłodozbrodniprzeciwkoludzkościnaniespotykanąskalę.Popełnilibyśmyjed-
nakbłąd,wiążącztymisystemamipojawieniesięzła.Zbrodnieprzeciwkopokojowi,
zbrodniewojenneizbrodnieprzeciwkoludzkościodnotowujemyodczasówbiblij-
nych,aAntiochEpifanesmożebyćuznanyzagodnegopostawieniaprzezhistorię
wjednymszereguzAdolfemHitleremczyJózefemStalinem.Takiezjawiskajak
czystkietniczne,terroryzmito,coFranciscoGoyawswoichtekachzatytułował
„Okrucieństwawojny”,towarzyszączłowiekowiwewszystkichepokachnawszyst-
kichkontynentach.Oboktegozłapojawiasiętakżedobroipokonujezło,aprzynaj-
mniejograniczazakresjegooddziaływania.Powstajezatempytanieogenezęiistotę
dobra,równiesilniejakzłowprzęgniętegowdziejeczłowieka.Napotrzebytych
rozważańpozostańmywkręgujednejcywilizacji–cywilizacjieuropejskiej,mając
pełnąświadomość,żejesttotylkostudiumprzypadku,azjawiskomawymiaruni-
wersalnyiwystępujerównieżwinnychkręgachcywilizacyjnych.
Wwielkiejtradycjimyślieuropejskiejodśw.Augustynapośw.TomaszazAkwi-
nuzłojestzawszebrakiemjakiegośdobra,którewdanymbyciepowinnosięznajdo-
wać,jestjegoniedostatkiem.Nigdyniejestjednakcałkowitąnieobecnościądobra.
HistoriaodnotowujetakieprzypadkijakfabrykaOskaraSchindlerawokupowanym
Krakowieczyheroiczne,znarażeniemżyciawłasnegoinajbliższychosób,ratowa-
nieŻydówprzezpolskierodziny,takiejakbestialskowymordowanarodzinaUlmów.
Zakażdymrazem,gdypodejmujemytematwalkidobrazezłem,stajemywobliczu
tajemnicy.Złowyrastairozwijasięnazdrowympodłożudobra,czegoświadectwem
sąnp.dziejeEuropyodoświeceniapopostmodernizm,iniejesttoproceszakończo-
ny.Tajemnicąjestrównieżdobro,któregozłoniepotrafiłozniszczyć,któresiękrze-
winiejakowbrewzłuinatejsamejglebie3.Szukającodpowiedzinatopytaniewhi-
storiidwóchwymiarówczasuiprzestrzeni,stajemybezradniwobliczutejtajemnicy.
3JanPawełII,dz.cyt.,s.11–12.
