Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
WiktoriaKudela-Świątek
wałonamarginesietradycyjnychbadańhistorycznych,stałosiędlawspółczesnej
historiimówionejpytaniemzasadniczym5.Źródłanarracyjnepoczątkowopełniące
whistoriografiifunkcjępomocnicząidopełniającąstałysięponiekądjejsiłąnapędo-
wą6.Docenionojewreszciejako„samodzielny”i„równorzędny”materiałbadawczy,
niezaśjakonarzędziedouzupełnianiabiałychplam,odkrywanianowychfaktów
historycznych,pominiętychlubzniekształconychwzachowanychdokumentach.
Opowieśćoprzeszłościwewspółczesnymnurcieoralhistoryniejestteżinstrumen-
tempozwalającymwyłącznieweryfikowaćnarracjeświadków,przezzestawienie
ichzinnymiźródłamiczybadanieichprawdziwości7.Wtensposóbustneświade-
ctwo,któregocelemprzedtembyłopotwierdzeniebądźobalenietreścidokumentów
archiwalnych,zyskałorównezinnymiźródłamihistorycznymiprawa,jakrównież
wymogikrytyczne.Opowieśćożyciu,próbaprzekazaniadoświadczeniaprzeznar-
ratora,niezostajewięczawłaszczonaprzezhistoryka,którymawobecniejinneniż
rozmówcazamiary.Współczesnybadacztraktuje(auto)biografięjakokonstrukcję
społeczną8.
Niemożnajednakzapominać,żestudiabiograficzneodsamegopoczątkudlahi-
storykówuprawiającychoralhistorymiałyszczególneznaczenie,jednakżeobecnie
charaktertychbadańuległdalekoidącymmodyfikacjom.Wtejchwiliobiektemza-
interesowańjest(auto)biografiazwykłegoczłowieka,wktórejjakwsoczewceodbi-
jająsię:codzienność,realiaspołeczneikulturowe,wartości,poglądypolityczne,nor-
myspołeczneprzyjętewdanejkulturze,konwencjejęzykowe.Toteżmetodologiczne
zasadyrekonstrukcjihistoriiżycianapodstawieźródełustnychstalesięrozwijają
zewzględunato,iżstudiabiograficznezakładajązbadaniezjednejstronykwestii
funkcjispołecznejbiografii,azdrugiej–procesówspołecznych,którezadecydowały
otakimanieinnymjejkształcie.
PorazpierwszytakiepodejściezostałoprzedstawioneprzezAlessandraPortel-
liegonapoczątkulat80.ubiegłegowiekunałamach„HistoryWorkshopJournal”9.
badaczywzględempozyskanegomateriału,celówprojektóworazodgrywanychprzezbadaczainarratora
rólwtrakciewywiadu.Autorwyodrębniajewkolejnościchronologicznej.Por.tenże,FourParadigm
TransformationsinOralHistory,„TheOralHistoryReview”1(2007),s.49–71;tenże,FiftyYearsOn.
AnInternationalPerspectiveonOralHistory,„TheJournalofAmericanHistory”2(1998),s.581–595.
5M.Kurkowska-Budzan,Historiazwykłychludzi.Współczesnaangielskahistoriografiadziejów
społecznych,Kraków2003,s.176–186.
6A.Thomson,FourParadigmTransformationsinOralHistory,s.49–71.
7E.Hobsbawm,OnHistoryfromBelow,[w:]OnHistory,E.Hobsbowm(ed.),London1997,s.206.
8M.Kurkowska-Budzan,AntykomunistycznepodziemiezbrojnenaBiałostocczyźnie.Analizawspół-
czesnejsymbolizacjiprzeszłości,Kraków2009,s.93.
9W1979rokuA.Portelliporazpierwszysformułowałzałożeniabadawczenałamachwłoskiego
czasopisma„PrimoMaggio”.Zob.tenże,Sullaspecificitàdellastoriaorale,„PrimoMaggio”13(1979),
s.54–60.Wjęzykuangielskimnatentematkilkalatpóźniejnapisałniecoszerszyartykuł.Zob.tenże,The
PeculiaritiesofOralHistory,„HistoryWorkshopJournal”12(1981),s.96–107.Wjednymzrozdziałów
amerykańskiegowydaniaksiążkipt.L’assassiniodiLuigiTrastulli.Terni17marzo1949.Lamemoriae
l’eventoumieściłponadtouaktualnionąwersjęswegomanifestu,dającmutytułWhatMakesOralHistory
Different?Zob.tenże,TheDeathofLuigiTrastulliandOtherStories.FormandMeaninginOralHistory,
NewYork1991,s.45–59.WtejżewersjiartykułzostałwybranyprzezredaktorówTheOralHistoryReader.
Zob.tenże,WhatMakesOralHistoryDifferent?,[w:]TheOralHistoryReader,s.63–74.
