Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
(sątojedyniepodstawowedane,zewzględuna
to,żeszczegółowacharakterystykajednostekjest
ujętawcytowanychpublikacjach).Wdalszych
częściachzaprezentowanezostałydanezzakresu
WytwórczościkrzemieniarskiejiZastosowania
narzędzikrzemiennych,stanowiącepodstawę
wnioskowaniaprzedstawionegowpracy.Mimo
podjętejpróbynieudałosięprzedstawićwspo-
sóbtabelarycznyszczegółowychwynikówstu-
diówtraseologicznychzuwzględnieniemdanych
liczbowych.Związanejesttozezróżnicowanym
podejściembadaczydometodykibadań,podej-
mowanejproblematykiwodniesieniudoanalizo-
wanychinwentarzy,atakżesposobuprezentacji
analizmikroskopowych.Wtabelachukazanesą
jedynieinformacjeoczynnościachpodejmowa-
nychnaobszarachposzczególnychstanowisk,aze
szczegółowymidanymiczytelnikmożezapoznać
sięwliteraturze,doktórejwkażdymprzypadku
zostałypodaneodniesienia.WPodsumowaniusą
zawarteogólneuwagidotycząceróżnicpomiędzy
wyszczególnionymispołecznościami,atakżekon-
kluzjezwiązanezezmianamiwpodejściudoużyt-
kowaniawyrobówkrzemiennychwdobieneolitu.
Wartozwrócićuwagę,żerzadkomamydoczy-
nieniazpołączeniemwynikówstudiówfunk-
cjonalnychwytworówkrzemiennychzbada-
niamitechnologicznymi.Możnadomniemywać,
żetakistanrzeczyjestwpewnejmierzezwiązany
zzainteresowaniamibadawczymiposzczególnych
naukowców.Zazwyczajarcheolodzyspecjalizująsię
wanalizachalbotraseologicznych,albotechnolo-
gicznych.Togenerujelukę,którąnależywiązać
zbrakiemogniwałączącegosposóbwytwarza-
nianarzędzizichpóźniejszymwykorzystaniem.
Wefekciebadaczedysponujądwomarodzajami
łańcuchów-technologicznymiużytkowym,ato
determinujebrakodpowiedzinapytaniadotyczące
powodówfunkcjonalnychzastosowaniatakiejanie
innejtechnikiczyuformowaniawkonkretnyspo-
sóbkrawędziwytwarzanychnarzędzi.Rozważania
zaprezentowanewniniejszejpracybazująnakon-
cepcjiłańcuchówoperacji(por.m.in.Leroi-
-Gourhan1964,Lemonnier1976,Pelegrin1990,
Schlanger1994,Grace1997,Inizanetal.1999,
Burdukiewicz2012a,WiśniewskiA.2012:40-52,
Sorensenetal.2013),którejzastosowanieumoż-
liwiauzupełnieniewspomnianychbraków.Takie
podejściejestnajbliższemojemuwnioskowaniu.
Wpierwszymetapiebadańskupiamsięnatema-
tycewyborusurowcakrzemiennego.Interesujemnie
relacjapomiędzywyboremsurowcaajegoprzezna-
czeniem,zastanawiamsię,czymożnawnioskować
otym,żefunkcjaprzyszłegonarzędziamożewyni-
kaćm.in.zwyborukonkretnegotypumateriału.
Poszukujęrównieżzależnościwwykorzystywa-
niuwytworówwykonanychzsurowcówlokalnych
itychprzetransportowanychzdalszejodległości.
Wbadaniukolejnegoelementułańcuchaope-
racji,związanegoztechnologią,mojepytania
badawczedotycząpowiązańmiędzyzastosowa-
nymsposobemobróbkiaprzeznaczeniemwyrobu.
Mojąintencjąjestpozyskanieinformacjiotym,czy
zastosowanyzestawnarzędziitechnikdoobróbki
surowcamajakikolwiekwpływnapóźniejsząfunk-
cjęwytworu.Szczególnąuwagęskupiamnamorfo-
logiiokazu.Próbujęprześledzić,czyprzekształcenia
wpostaciwykonywaniaretuszu(np.zatępiają-
cego,stromego,dwustronnego,wnękowego)albo
zastosowaniespecjalnychzabiegów(np.odbicie
rylcowe)mająpowiązaniazzastosowaniemczy
oprawąokazu.Analizujętakże,czywobróbce
konkretnychsurowcówpreferowanokrawędzie
naturalne,czyteżcelowoprzekształcone.Zkolei
wodniesieniudosamejfunkcjinarzędzi,oprócz
wspomnianychwyżejzagadnień,podejmujęposzu-
kiwaniaodpowiedzinapytaniadotycząceposzcze-
gólnychaktywnościiichewentualnychpowiązań
zposzczególnymitypaminarzędziookreślonych
parametrachimorfologii.Czyistniejąjakieśele-
mentywasygnowaniuokazówkrzemiennychdo
konkretnychczynności,któresądystynktywne
dlaposzczególnychugrupowań?Wielerozważań
badawczychtraktujerównieżofunkcjiposzcze-
gólnychnarzędziiotym,czyzmieniałasięona
wczasieorazczyniektóreczynnościbyłypodej-
mowaneprzezjednespołeczności,aprzezinne-
nie.Wszystkieodpowiedzinapytaniapróbujęspiąć
klamrą,wspólnądlaposzczególnychugrupowań
kulturowych,czylitym,żeprześledzonełańcuchy
operacji,mimożebazująnadanychpozyskanych
zpojedynczychstanowisk,ukazująwnioskiodno-
szącesiędospołecznościzamieszkującychtereny
ziempolskichwkonkretnychprzedziałachczaso-
wych.Wprezentowanejpracyprzedstawiłamkilka
uogólnionychłańcuchówoperacji,którewiążą
sięzugrupowaniamiśrodkowopaleolitycznymi,
zostrzamiliściowatymi,oryniackimi,graweckimi,
magdaleńskimi,ztylczakami,świderskimioraz
mezolitycznymi.Zakresrozważańorazcharakte-
rystykaposzczególnychelementówróżnicujesię
wzależnościoddostępudodanychdotyczących
konkretnychspołeczności.Stosująctakierozumo-
wanieimetodyanalizwmoichbadaniach,byłam
wstaniepodsumowaćłańcuchyoperacjidotyczące
poszczególnychugrupowańorazporównaćjepod
względemobranychstrategiiwobróbcesurowców
krzemiennychisposobówwykorzystanianarzędzi
krzemiennych.Jednocześniezdajęsobiesprawę,że
jestwieleniuansówwzastosowanychprzezspo-
łecznościepokikamieniarozwiązaniachnapozio-
mietechnologicznymiużytkowym,alepróbuję
wswoichstudiachposzukiwaćogólnychtrendów
izasad,schematówodnoszącychsiędokonkret-
nychugrupowańzbieracko-łowieckichograniczo-
nychramamiczasowymiiprzestrzennymi.
8
