Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MarianBielecki:Horrorvacui,czyliodFilologiiNarodowejdoTeoriiizpowrotem
niakanonu.TowidaćwyraźniejużuNycza,którywprostmówiotym,że
nazwiskaLeśmiana,Berenta,Brzozowskiego,Irzykowskiegozastępo-
wanenazwiskamiTetmajera,Żeromskiego,Krzywickiego,Matuszewskie-
go.Tojednakniewszystko.Wydajesię,żemożnachybanawetmówićnie
tylkoowymianienazwisk,lecztakżeozmianiesamegosposoburozumie-
niakanonuijegozadań.Kanonto-jakwiadomo-sprawaniezwykleważna,
zwłaszczazuwaginazwiązkizdydaktykąuniwersyteckąiszkolną.Właśnie
wzwiązkuzkwestiąbyłbymskłonnyupieraćsięprzykoniecznościprze-
myśleniapedagogicznejfunkcjikształceniahistorycznoliterackiego.Wydaje
się,możnajużchybanawetsobiewyobrazićprzynajmniejnajogólniejszy
zarysowejzmiany.Pragmatyzacja,performatywność,dissens-otohasła
tejpedagogiki.
Wtejpierwszejsprawie-pragmatyzacji1,-powiedziałbym,żekonieczność
stałegoupewnianiasię,czyto,comówimyoliteraturze,majakieśzwiązki
zprzeobrażającymsięświatempozaakademickim,wydajesiętyleżkoniecz-
na,conieuchronna.Aczkolwiekpytaniaoto,czynaszekonceptyteoretycz-
neinteresująkogokolwiekpozanamisamymi,wciążnależądoklasypytań
niepotrzebnychidlategoichsięniestawia.Wypadawszakżetylkododać,
żepodobnewątpliwościodjakiegoś(dłuższegojuż)czasuformułowane
wszerokimświecie18.Iczytegochcemy,czynie-niebawemdonasprzybę-
dą.Podobnienieuniknionawydajesiębardzoszerokopojętadezautonomi-
17TeresaWalasstwierdza:UNiebezznaczeniajesttuteżzmianaideałuedu-
kacyjnego,zmierzającegocorazwyraźniejwkierunkupragmatyzacji.Zmiana
taprowadzićmadouwolnieniaumysłuodciężaruhistorii(copozostawałoby
wzgodziezzaleceniamiNietzschego)idowyposażeniagowumiejętności(acz
powszechnośćtestówjakosposobusprawdzaniawiedzyczęstokroćwchodzi
wkolizjęzdyrektywą)".T.Walas:Historialiteraturywprzebudowie.W:Po-
lonistykawprzebudowie.Literaturoznawstwo-wiedzaojęzyku-wiedzaokulturze-
edukacja.ZjazdPolonistówKraków,22-25września2004.T.2.Red.M.Czermińska,
S.Gajda,K.Kłosiński,A.Legeżyńska,A.Z.MakowieCki,R.NyCz.Kraków
2005,s.432.
18Zob.natentemat:L.DroNg:Literaturanauniwersytecie.Teoretyczneiprak-
tycznewyzwanialiteraturoznawstwawStanachZjednoczonych.W:Po(granicza)teo-
rii.Red.E.RyChter,M.BieleCki.Wałbrzych2010,s.29-40.Jeśliwięcniegrozi
namostatecznykoniecliteraturoznawstwa,totylkozpowodużywotnościlite-
ratury.Niepowiemwprosttego,cochciałbym,iwyręczęsięRichardemRortym,
dlaktóregoproblemtrudnościzezdefiniowaniemistotydyscyplinyteoretycz-
noliterackiejproblememniejest,problememraczejsposoby,zapomocąktó-
rychmożnabypozyskaćdociekliwychstudentów.Atomożnauczynić-zdaniem
pragmatysty-tylkoprzezobrazoburczeibłyskotliweksiążki.Por.R.Rorty:„Te-
orialiteratury”zperspektywyczasu.Przeł.T.KuNz.W:Niewspółmierność.Perspek-
tywynowoczesnejkomparatystyki.Red.T.BilCzewski.Kraków2010,s.328-329.
19