Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MarianBielecki:Horrorvacui,czyliodFilologiiNarodowejdoTeorii–izpowrotem
Popierwszeinajważniejsze,łatwostwierdzićfundamentalnązmianęjęzy-
kateoretycznego,którystajesięnastępniejęzykieminterpretacyjnym.
Podrugie,wymienionekategorieidominantyprzychodządohistoriilite-
raturyzzewnątrz,choćniemożnachybapowiedzieć,żezdaleka:zfilozofii,
antropologii,socjologii,politykiitd.,jednymsłowem-zTeorii.
Potrzecie,wkonsekwencjihistorycznoliterackieegzegezyzwracająsię
kukulturowymispołecznymuwarunkowaniomliteratury,kurefleksjinad
tym,jakłączysięto,copubliczne,ztym,coprywatne.Tenprzywołanyikilka
innychtekstówBoleckiegoukładająsięwspójnyprojektijeślipowstanie
ztegoksiążkaprzynajmniejwczęściinterpretacyjna,tobędzietopierwsza
oficjalnanarracjahistorycznoliterackaujmującaproblematykędotychczas
niemieszczącąsięwpolutego,cojestprocesemhistorycznoliterackim.
Poczwarte,wszystkietegorodzajuzagadnieniasą,przynajmniejodjakie-
gośczasu,obecnewpolskimliteraturoznawstwie,alewrażeniemojejest
jednaktakie,żepodobneeksploracjezawszesytuująsięweksterytorialnym
obszarzejakiejśekscentryczności,bokiedyprzychodzidokursuliteratury
współczesnej,naprzykład,toprzebiegaonwwiększościprzypadkówpodług
tradycyjnych,czasembardzotradycyjnychreguł.
Popiąte,myślę,żeodejścieodtychtradycyjnych,wypracowanychnapod-
stawiestrukturalizmusposobówopowiadaniaoliteraturze,jakoohistorii
konwencjirodzajowo-gatunkowych,jestczymśnieuchronnym.Zauważmy,
problematykamodernizmu(ipostmodernizmu)wznanymdziśkształcie
wtamtejperspektywiepoprostubysięniepojawiła.
Poszóste,przyjęciepoststrukturalistycznychzałożeńnieprzekreśla-jak
sądząniektórzyprostodusznikrytycy-absolutnejniemożnościtworzenia
historycznoliterackiejsyntezy.Byćmożenawetotwieranowemożliwości.
Pewnejestnatomiasttotylko,żetrzebatorobićjakośinaczej.Iwłaściwie
trochęjużwiadomojak.Względnieniedawnopowstałydwieksiążki,które
mogąśmiałoaspirowaćdobyciasynteząpolskiejliteraturymodernistycznej.
MamnamyśliNyczaLiteraturęjakotroprzeczywistościiMarkowskiegoPolską
literaturęnowoczesną14.Wtrakcielekturytychksiążekuderzajedno:wyraź-
14R.NyCz:Literaturajakotroprzeczywistości.Poetykaepifaniiwnowoczesnej
literaturzepolskiej.Kraków2001;M.P
.Markowski:Polskaliteraturanowoczesna.
Leśmian,Schulz,Witkacy.Kraków2007.TeresaWalasoksiążceMichałaP
.Mar-
kowskiegonapisała:UTenrodzajopowieściprzedstawialiteraturępolskąniejako
ewenementwyrosłyznienormalnychokolicznościhistoryczno-politycznych,
leczjakopełnoprawną,choćniewątpliwieswoistą,częśćeuropejskiejliteratury
ikultury".T.Walas:Okoinnego/cudzoziemcajakomożliwaperspektywapoznaw-
czaliteraturypolskiej.W:Polonistykabezgranic.IVKongresPolonistykiZagranicznej.
Wiedzaoliteraturzeikulturze.T.1.Red.R.NyCz,W.MioduNka,T.KuNz.Kraków
2010,s.220.
17
