Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Koncepcje
oniejmożnasensowniemówić-wszystkojedno,czywwymiarachGeert-
zowskiejUwiedzylokalnej"czywpostaciholistycznych,totalnychprojektów,
jakieproponowałfunkcjonalizm,strukturalizmikonfiguracjonizm,byna
tychtrzechwielkichorientacjachXX-wiecznychpoprzestać-gdyprzyj-
miemy,żepewnepraktykiisposobybyciasąwłaśnieUnaswoimmiejscu",
awięcwpewnejrelacjiwzględeminnychelementówwypełniającychiukła-
dającychsięwto,conazywamyrzeczywistością.Zarazem-oczywistości
niekiedyniedość-opowieścisączęściąkultury,aokulturachsięopowiada.
Iwreszciewartopodkreślićdynamicznyaspektowejukładanki:jakkolwiek
więcrozmaiteelementywskakująnaswojemiejsce,usensowniającnasze
byciewświecie,nigdytamostatecznieniezastygają.Wtymwzględziewarto
przywołaćHenry!egoJamesa,wSztucepowieściwskazującegoniekomplet-
ność-niegotowośćinieostateczność-doświadczeń,które,jakchciałpisarz,
przypominałypajęcząsieć.
PodobnauwagatyczysięesejuowalkachkogucichnaBali.Tyletobowiem
rzeczoobnażanychiskrywanych,mrocznychpierwiastkachindonezyjskiej
kultury,ilerealizacjajednegozpodstawowychimperatywówpowieścio-
wych,któregoistotębyćmożenajlepiejprzedstawiłMilanKunderaw,znów,
Sztucepowieści.Przypomnijmy:istotategogatunkuliterackiego,gdzieśod
czasówDonKichota(dlaKundery:powieści-matrycy),sprowadzasiędofor-
muły:UbohaterwyruszazpunktuAdopunktuB,apodrodzezdarzająmu
sięróżneprzygody".Oweprzygody-pojmowanejakoformykonfrontacji
zeświatem-niesąniczyminnymniżtestowaniemkultury.Trudnopewnie
obardziejzantropologizowanądefinicjępowieści,aisamantropologmoże
wysnućzniejniejednąkorzyść.TakwszakżeuczyniłCliffordGeertz,gdy
Unękanyobjawamimalariiiniepewnością"odnalazłgatunkowypunktpod-
parcia,jakidawałatradycyjnaformuła(wdodatku:wduchuXIX-wiecznej
Entwicklungsroman,botakteżnaGłębokągręmożnaspojrzeć).Wświecie,
wktórymniewiadomo,conasspotka,odnajdujemynarracyjnebezpieczeń-
stwo,któresprawi,że-razjeszczepowtórzmytęformułę-Ufragmentyułożą
sięnaswoichmiejscach".Oowymczynnikukulturowegobezpieczeństwa
wypadniejeszczewinnymmiejscuwspomnieć.
2.
Niejestprzypadkiem,żecytatzHenry!egoJamesastanowimohoksiążki
VincentaCrapanzanaImaginativeHorizons.Wtymprojekciezzakresu,jak
chcesamautor,antropologiiliteracko-filozoficznejpojęciemkluczowymjest
wyobraźnia,rzeczprzytymsprowadzasięwujęciuamerykańskiegoantro-
pologaniedotego,byinterpretowaćwyobrażenia,leczbyuchwycićUpracę
wyobraźni"ijejdynamikę.Crapanzanoczyniwięctematemswychanalizból
26
