Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Założeniaparadygmaturelacyjnychsystemówrozwojowych
25
matemrelacyjnychsystemówrozwojowych,jeżelispełnimykilkawarunków
wytyczonychprzezmodelProces-Osoba-Kontekst-Czas.Popierwszeprze-
analizujemyczęścicałościwsposóbmikroanalityczny,wprzypadkuktórego
zachowaniedzieckazwiązanezposzukiwaniembliskościzmatkąwsytuacji
zagrożeniajestwskaźnikiemjakościprzywiązaniadziecka(zatemanalizowa-
nymkonstruktemjestprzywiązaniejakowymiarosoby).Przywiązanienależy
tutraktowaćjakojedenzwymiarówfunkcjonowaniadziecka,którywiążesię
zinnymi,naprzykładzczynnikamibiologicznymi(stanzdrowiadzieckaczy
jegotemperament).Podobnietraktujesięzachowaniamatkiwodpowiedzina
sygnałyprzywiązaniowedziecka(cechyosoby).Wartododaćtutajdwierzeczy.
Popierwszeczynnikigenetycznewinterakcjizdotychczasowymdoświadcze-
niemżyciowymiczynnikamiśrodowiskowymiwytyczajązarównokierunek
rozwoju,jakizachowańosóbzaangażowanychwproces(Gottlieb,2007).
Podrugieosobyanalizowanewprocesieoddziałująnasiebienawzajem,za-
temnietylkowrażliwośćmatkiwpływanaprzywiązaniedziecka,alerównież
icechydziecka,wtymjegoprzywiązanie,mająwpływnazachowaniamatki.
Rodzicielstwomatkijestwtymprzykładzietraktowanejakojedenzelemen-
tówekologicznegokapitałurozwojowegowobszarzeadaptacyjnychregulacji
rozwojowych(obok,naprzykładrówieśnikówczyinstytucjisocjalizacyjnych)
(Bowers,Geldhof,Johnson,Lerner,Lerner,2014).Następnie,wiedzączdo-
tychczasowychbadań,żegłównymczynnikiemkształtującymufnośćprzywią-
zaniowądzieckajestwrażliwaresponsywnośćmatki,musimyzastanowićsię,
jakieczynnikimająnaniąpośrednilubbezpośredniwpływ(charakterysty-
kikontekstu),kształtującpośrednioibezpośrednioufnośćprzywiązaniową
dziecka.Wtymcelumożnadokonaćanalizykontekstunietylkosytuacyjne-
go,aleiniszyrozwojowejdziecka,identyfikującczynnikiważnedlatego,by
regulacjarozwojowadzieckamiałacharakteradaptacyjny(lubidentyfiku-
jącwarunki,któresprawiają,żemożebyćonadezadaptacyjna).Wtymzakresie
wskazujemy,któreczynnikikontekstualneizapośrednictwemjakichmecha-
nizmówbędąmodyfikowaćzachowaniedziecka,matki,orazregulacjeroz-
wojowe.Następnymważnymaspektembadaniapodejmowanegowramach
relacyjnychsystemówrozwojowychjestosadzenieanalizowanychprocesów
wperspektywietemporalnej-historiiżyciadziecka,matki,ichinterakcji
orazwczasiespołeczno-historycznymwskazywanymprzezkohortę(Bronfen-
brenner,1988).Wkońcuistotnymaspektembadańrealizowanychwramach
relacyjnychsystemówrozwojowychjestpołączeniebadańpodstawowych
zaplikacyjnymi.Oznaczato,żeefektyanalizsąprzekładanenatworzenie
ekologicznietrafnychprogramówinterwencyjnychpromującychoptymalny
rozwój(np.Bowers,Geldhof,Johnson,Lerner,Lerner,2014;Lerner,Overton,
2008).Celemtegozłożonegoprocesubadawczegojestodpowiedźnapytanie,
jakanowajakość(novelty)wyłaniasięzinterakcjijednostkizjejkontekstem,
dzieckaposzukującegobliskościzmatkąwkonkretnymkontekście,który