Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.(Re)definicjairodzajepamięci
29
spektrumczasowe,któresięganiedalejniż100latwstecz,azatemod-
nosisiędokilkuostatnichpokoleń.Tymsamymjesttopamięćbezpo-
średnichświadkówwydarzeń,pamięćtych,którzyonichopowiadają.
Nieznaonastałychpunktów,którewiązałybyjązodległąprzeszłością,
ajejhoryzontprzemieszczasięwrazzprzesuwaniemsięteraźniej-
szości48.
PamięćkulturowawujęciuJanaAssmanna,wodróżnieniuodpa-
mięcikomunikatywnej,macharakterponadczasowy.Istniejewdwóch
zasadniczychwymiarach,jakopotencjał/zasóbarchiwalnyzobiektywi-
zowanegosensuorazjegobieżącainterpretacjadokonanazperspekty-
wyokreślonejteraźniejszości.Wodróżnieniuodrezerwuarówpamięci
komunikatywnej,transmitowanychnp.wczasierodzinnychrozmów
przyniedzielnymobiedzie,jejzasobysąprzekazywane/zabezpieczane
przezwyspecjalizowanejednostki,m.in.nauczycieli,intelektualistów,
artystów,uczonych.Coważne,pamięćkulturowamaswojestałepunk-
ty,któresągwarantemjejtrwałościijednocześniemająuniemożliwić
zawężeniejejgranic.Tymirozstrzygającymiolosiegrupypunktami
mogąbyćosobylubwydarzeniazprzeszłości,którychwspomnienie
jestpodtrzymywaneprzezustalonenfigurywspomnień”
,czylim.in.
określonepomniki,obrzędy,obrazy,plakaty,świętaczykomunikację
zinstytucjonalizowaną49.AzatemwedługJanaAssmanna:
Pojęciepamięcikulturowejskupiawsobiecharakterystycznydladanej
społecznościiepokizasóbponownieużywanychtekstów,wyobrażeń
kasięwswoimżyciuzrelacjamiustnymi,czytorodzicówidziadków,czysławnych
osób-polityków,aktorów,uczestnikówjakichśznaczącychwydarzeń.Przekazyustne
byłyodniepamiętnychczasów,nadługoprzedwynalezieniempisma,jedynąformą
porozumiewaniasię,aopowieściozwycięskichbojachisławieprzodkówbudowały
tradycjędanegoludu.Wnaucezachodniej,głównieangielskiejiamerykańskiej,histo-
riamówionamajużbogatąliteraturę.Wpolskiejmetodologiihistoriiwciążzbytmało
miejscapoświęcasiętemurodzajowiźródełiprzekazów,stądteżabsolwencistudiów
historycznychniepotrafiąsprawniezbieraćrelacjiustnychiposzukiwaćrelacjijuż
nagranychiopracowanych,atakżekrytycznieichanalizować”;I.Lewandowska,Oral
History,http://historicus.umk.pl/modules/wfchannel/index.php?pagenum=5(dostęp:
15.02.2019).
48J.Assmann,Pamięćzbiorowaitożsamośćkulturowa,s.12-13.
49Tamże,s.14-16.
