Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
15
obraćsobie(Ps.2,47,74,78,87,94),otrzymaćsobiezapłatę(Ps.73),po-
myślećsobie(Ps.73),przeźrzećsobiekogoś(Ps.62),napamięćsobieprzy-
wodzić(Ps.77),rozdzielićsobieodzienie(Ps.22),rozkoszowaćsobie(Ps.31,
35,67,78,84,89),rozmyślaćsobie(Ps.77),rozważaćsobiecoś(Ps.41)itd.,
atakżewtowarzyszącychtympsalmommodlitwach:płynąćsobie(M36),
przepatrowaćsobieczyjeśwystępki(M29)22.ZkoleiT.Witczakjakowspół-
pracownikaRejapodawałAndrzejaTrzecieskiego(starszego),zmarłego
w1547roku,człowiekawielceuczonego,któryznajomośćłaciny,greki
ihebrajszczyznyzdobyłnauniwersytetachwKrakowie,LipskuiErfurcie.
J.T.Maciuszkoniewykluczatakżewsparciabliżejnieznanegoniemiec-
kiegopomocnika,zaczym—zdaniembadacza—miałabyprzemawiać
ortografianazwyšinwPsalmie119(uRejaschin)23,choćakuratwtym
względzietrzebaraczejwidziećdecyzjedrukarza.ZdaniemRafałaLesz-
czyńskiegotajemniczymkonsultantempisarzawpracynadtłumacze-
niemPsałterzamógłbyćspowiednikkrólowejBonyiznakomityhebraista
—FranciszekLismanin,któryznałsięzRejem,azczasemstałsiętakże
zwolennikiemwyznaniareformowanego24.R.Leszczyńskiprzypuszcza,
żeRejmógłmiećjeszczeinnegodoradcęwkwestiachteologicznych,któ-
regoopiniewykorzystywałwpracytranslacyjnej25.
WspółcześnieznanesądwieedycjePsałterzaDawidowego,którejeszcze
doniedawnabyłyreprezentowaneprzezpięćegzemplarzy.Każdyznich
jestwmniejszymlubwiększymstopniuzdefektowanyitylkowjednym
—tzw.egzemplarzupuławskim26—zachowałasiękartatytułowabez
informacjioautorze,miejscuirokuwydania,zatozdedykacjądzieła
królowiZygmuntowiStaremu.Wewszystkichegzemplarzachbrakowało
teżkart4i5,zawierającychm.in.tekstPsalmu1.Teznaczącebrakizmu-
szałybadaczydosnuciaróżnych,czasemnawetsprzecznychhipotez,
22
D.Kowalska,CzyMikołajRej…,s.144.
23
J.T.Maciuszko,MikołajRej…,s.171-172.Badaczzauważa,że„literywpsalmiedają
namjeszczejednąwskazówkę:nazwaschin(tj.šin)jestpisanajakbyzniemiecka—czy
więcwspółpracownikRejamożestudiowałwNiemczech,czyteżmiałtylkojakieś
niemieckie(?)filologicznebądźbiblistyczneksiążki,materiałylubdostępdonich?
WspółpracownikReja[…]byłbardziejfilologiemniżteologiem”(J.T.Maciuszko,Miko-
łajRej…,s.172).Winnymmiejscuwysuwanastępująceprzypuszczenie:„Mamyzatem
doczynieniazpracąocharakterzeoryginalnymisamodzielnym,alewścisłymkontak-
ciezkimśumiejętnymlingwistycznie.Umiejętnymprzynajmniejnatyle,żewskazał
znaczeniasłówbędącychnazwamiliter”(tamże,s.171).
24
R.Leszczyński,PsałterzproząMikołajaReja,„Jednota”2005,nr1-2,s.14.
25
Tamże.
26
EgzemplarzjestprzechowywanywBiblioteceKsiążątCzartoryskichwKrakowie.
