Psychologia rodziny

Iwona Janicka, Hanna Liberska

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-01-18852-8

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2014

Liczba stron:

684

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

. Psychologia rodziny. Red. Janicka, Iwona; Liberska, Hanna . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014, 684 s. ISBN 978-83-01-18852-8

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A2 Janicka, I.

A2 Liberska, H.

T1 Psychologia rodziny

PB Wydawnictwo Naukowe PWN

PP Warszawa

YR 2014

SN 978-83-01-18852-8

Bibliografia BibTex:

@Book{ 161602, author = "", editor = "Janicka, Iwona and Liberska, Hanna", title = "Psychologia rodziny", publisher = "Wydawnictwo Naukowe PWN", year = "2014", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-18852-8" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU -

ED - Janicka, Iwona

ED - Liberska, Hanna

TI - Psychologia rodziny

PB - Wydawnictwo Naukowe PWN

CY - Warszawa

PY - 2014

SN - 978-83-01-18852-8

ER -

Netografia (standard APA):

. Red. Janicka, Iwona; Liberska, Hanna. Psychologia rodziny [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014 [dostęp: 27 04 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/psychologia-rodziny-iwona-janicka-hanna-liberska-161602.

wychowanie, rodzina, małżeństwo

Rozwijamy się i jesteśmy kształtowani w rodzinie. Doświadczenia z niej wyniesione – dobre lub złe – wywierają niezatarty wpływ na nasze życie. By zrozumieć drugiego człowieka, odwołujemy się do jego historii rodzinnej. Żadnej sferze n...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-18852-8

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2014

Liczba stron:

684

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp14
CZĘŚĆ I CZŁOWIEK W SYSTEMIE RODZINY20
Rozdział 1 Rodzina w ujęciu systemowym (Waldemar Świętochowski)22
1.1. Podstawowe zasady teorii systemów23
1.2. Struktura systemu rodziny26
1.2.1. Granice w systemie rodziny28
1.2.2. Podsystemy31
1.2.3. Role i pozycje w rodzinie33
1.3. Procesy systemowe w rodzinie35
1.3.1. Indywiduacja36
1.3.2. Komunikacja37
1.3.3. „Logika” systemu rodziny: homeostaza funkcjonalna39
1.4. Zadania rodziny w kolejnych fazach rozwojowych. Wspólnota i ciągłość43
1.5. W kierunku rodziny funkcjonalnej. Wskazówki praktyczne45
Rozdział 2 Specyfika komunikacji interpersonalnej w rodzinie ujmowanej jako system (Barbara Harwas-Napierała)48
2.1. Modele komunikacji interpersonalnej49
2.1.1. Jednostronny model komunikacji50
2.1.2. Dwustronny model komunikacji50
2.1.3. Relacyjny model komunikacji50
2.2. Podstawowe uwarunkowania komunikacji w rodzinie52
2.2.1. Uwarunkowania podmiotowe52
2.2.2. Uwarunkowania pozapodmiotowe57
2.3. Rozwojowe zmiany komunikacji w systemie rodziny60
2.3.1. Komunikacja w podsystemie małżeńskim60
2.3.2. Zmiany rozwojowe komunikacji w podsystemie rodzicielskim62
2.3.3. Komunikacja w podsystemie rodzeństwa66
2.4. Warunki kształtowania prawidłowej komunikacji69
2.4.1. Kształtowanie umiejętności usprawniających komunikację rodzinną70
Rozdział 3 Narracje rodzinne (Elżbieta Dryll)74
3.1. Rodzina jako nisza semantyczna77
3.2. Geneza treści rodzinnych narracji80
3.2.1. Tradycja80
3.2.2. Przekaz międzypokoleniowy84
3.2.3. Historia życia rodziny nuklearnej88
3.3. Dlaczego ważne jest badanie narracji rodzinnych93
Rozdział 4 Role i funkcje rodziny (Katarzyna Walęcka-Matyja)96
4.1. Współczesne ujęcie roli rodziny97
4.2. Kierunki przemian współczesnej rodziny a role i funkcje rodzinne99
4.3. Role w systemie rodziny102
4.4. Funkcje rodziny104
4.5. Psychospołeczne uwarunkowania funkcji rodziny111
Rozdział 5 Modele funkcjonowania rodziny. Style wychowania (Hanna Liberska, Mirosława Matuszewska)116
5.1. Modele rodziny118
5.1.1. Klasyfikacja modeli funkcjonowania rodziny118
5.2. Styl wychowania129
5.2.1. Pojęcia podstawowe: wychowanie, styl wychowania129
5.2.2. Rodzaje stylów wychowania130
5.3. Modele funkcjonowania rodziny a style wychowania139
Rozdział 6 Więzi małżeńskie i rodzinne w perspektywie teorii przywiązania (Mieczysław Plopa)142
6.1. Założenia i inspiracje teorii przywiązania143
6.1.1. Aspekt ewolucyjny144
6.1.2. Aspekt neuropsychologiczny146
6.2. Przywiązanie w okresie dzieciństwa147
6.3. Przywiązanie w okresie dorosłości154
6.4. Przywiązanie a relacje w bliskich związkach158
Rozdział 7 Seksualność w związkach małżeńskich (Magdalena Grabowska)168
7.1. Pojęcie seksualności169
7.2. Aktywność seksualna małżonków i jej uwarunkowania172
7.2.1. Wiek małżonków174
7.2.2. Staż małżeństwa176
7.2.3. Relacje między małżonkami179
7.3. Problemy seksualne małżonków181
Rozdział 8 Transmisja międzypokoleniowa – procesy zachodzące na styku pokoleń (Marzanna Farnicka, Hanna Liberska)186
8.1. Istota i mechanizmy transmisji międzypokoleniowej w rodzinie187
8.1.1. Naśladownictwo188
8.1.2. Modelowanie189
8.1.3. Identyfikacja190
8.2. Obszary transmisji międzypokoleniowej w rodzinie191
8.3. Transmisja międzypokoleniowa w różnych podejściach psychologicznych193
8.4. Transmisja międzypokoleniowa jako proces formowania rodziny – model Murraya Bowena196
8.5. Kierunki badań nad transmisją w rodzinie198
8.5.1. Wyzwania dla badań nad transmisją w rodzinie199
Rozdział 9 Psychologia religijności/duchowości rodziny (Elżbieta Rydz)204
9.1. Religijność i duchowość – definicje205
9.2. Współczesne podejścia badawcze w psychologii religijności/duchowości rodziny208
9.2.1. Rozwój struktury i funkcji religijności208
9.2.2. Rozwój struktury i funkcji rodziny209
9.3. Rozwój religijności człowieka w kontekście cyklu życia rodzinnego w ujęciu Evelyn Duvall210
9.3.1. Religijność i duchowość w małżeństwie bez dzieci211
9.3.2. Rodziny wychowujące małe dzieci212
9.3.3. Rodziny z dziećmi w wieku przedszkolnym213
9.3.4. Rodziny z dziećmi w wieku szkolnym215
9.3.5. Rodziny z nastolatkami216
9.3.6. Rodziny jako instytucje wypuszczające dzieci w świat217
9.3.7. Starzejący się członkowie rodziny218
9.4. Perspektywy badań dotyczących religijności w rodzinie219
Rozdział 10 Rozwój rodziny i rozwój w rodzinie (Hanna Liberska)222
10.1. Rozwój rodziny225
10.2. Rozwój w rodzinie230
10.3. Wyznaczniki rozwoju w systemie rodziny232
10.3.1. Miejsce rodziny wśród innych systemów234
10.3.2. Wymiary zmian w systemach społeczno-kulturowych235
10.4. Zmiany w strukturze systemu rodziny236
10.5. Rodzina jako kontekst rozwoju indywidualnego236
Część II ZRÓŻNICOWANE FORMY ŻYCIA RODZINNEGO243
Rozdział 1 Samotne rodzicielstwo (Sylwia Rydz)244
1.1. Specyfika roli kobiecej – matka i samotna matka248
1.2. Specyfika roli męskiej – ojciec i samotny ojciec250
1.3. Funkcjonowanie rodziny niepełnej252
1.4. Konsekwencje samotnego rodzicielstwa254
1.5. Migracja zarobkowa jako czasowe samotne rodzicielstwo256
1.6. Pomoc samotnym rodzicom258
Rozdział 2 Związki kohabitacyjne (Iwona Janicka)260
2.1. Kohabitacja jako nowa forma życia pary261
2.2. Przyczyny kohabitacji265
2.3. Charakterystyka osób kohabitujących267
2.4. Przedślubna kohabitacja a małżeństwo269
2.5. Kohabitacja a rokowania odnośnie do trwałości związku273
2.5.1. Efekt selekcji273
2.5.2. Efekt kohabitacji274
2.6. Zaangażowanie w relację a trwałość związków intymnych277
2.6.1. Wybrane teorie zaangażowania277
2.6.2. Rola zaangażowania279
2.6.3. Zaangażowanie partnerów kohabitujących i poślubionych280
Rozdział 3 Partnerzy kohabitujący jako rodzice (Iwona Janicka)286
3.1. Dzieci urodzone poza małżeństwem287
3.2. Rodziny kohabitacyjne290
3.2.1. Fazy rozwoju rodziny kohabitacyjnej291
3.2.2. Kohabitacja a zaangażowane rodzicielstwo293
3.3. Problem stabilności rodzin kohabitacyjnych298
3.3.1. Niestabilność kohabitacji a rodzicielstwo300
3.3.2. Niestabilność kohabitacji a dzieci301
3.4. Warunki życia rodzin kohabitacyjnych302
Rozdział 4 Rodzina zrekonstruowana (Aleksandra Lewandowska-Walter)306
4.1. Definicje i statystyki307
4.1.1. Definicje307
4.1.2. Statystyki308
4.2. Rodzina zrekonstruowana jako system310
4.3. Małżeństwo powtórne jako podstawa rekonstrukcji rodziny314
4.4. Rodzicielstwo w rodzinie zrekonstruowanej317
4.5. Dziecko w rodzinie zrekonstruowanej321
4.5.1. Typy rodzin zrekonstruowanych324
4.6. Wskazówki do pracy psychoedukacyjnej i terapeutycznej326
Rozdział 5 Rodzina adopcyjna (Alicja Kalus)332
5.1. Specyfika rodziny adopcyjnej334
5.2. Rodzina adopcyjna z perspektywy prawnej335
5.3. Rodzina adopcyjna z perspektywy medycznej337
5.4. Rodzina adopcyjna z perspektywy psychologicznej339
5.4.1. Etap małżeństwa bezdzietnego340
5.4.2. Doświadczenie straty w rodzinie adopcyjnej342
5.4.3. Decyzja o adopcji dziecka i proces adopcyjny344
5.5. Rodzina adopcyjna z dzieckiem w okresie wczesnego dzieciństwa347
5.6. Rodzina adopcyjna z dzieckiem w okresie przedszkolnym i wczesnoszkolnym349
5.7. Rodzina z dorastającym nastolatkiem351
Rozdział 6 Rodzina zastępcza (Alicja Kalus)354
6.1. Rodzina zastępcza z perspektywy prawnej357
6.2. Specyfika rodziny zastępczej363
6.3. Rodzinny dom dziecka jako rodzinna forma opieki zastępczej366
6.3.1. Perspektywa prawna368
Rozdział 7 Kulturowa różnorodność rodziny (Jolanta Miluska)370
7.1. Status współczesnej rodziny371
7.2. Wartości kulturowe a interakcje w rodzinie376
7.3. Rodziny wielokulturowe380
7.4. Przyszłość rodziny w kontekście procesu zmiany społecznej383
Część III ZDROWOTNE I SPOŁECZNE PROBLEMY W RODZINIE386
Rozdział 1 Choroba przewlekła w systemie rodziny (Waldemar Świętochowski)388
1.1. Trzy ujęcia choroby389
1.2. Choroba jako nienormatywny kryzys w rodzinie391
1.3. Rodzina wobec przewlekłej choroby392
1.3.1. Reakcje na poziomie zachowań392
1.3.2. Reakcje na poziomie procesów (ujęcie systemowe)397
1.4. Adaptacja do kryzysu: jak problemy pomagają w adaptacji404
1.5. Dlaczego przewlekła choroba jest przewlekła405
Rozdział 2 Trudności w realizacji planów prokreacyjnych i ich skutki dla rodziny (Eleonora Bielawska-Batorowicz)412
2.1. Trudności w realizacji planów prokreacyjnych i ich medyczne uwarunkowania413
2.1.1. Niepłodność – rodzaje, przyczyny, rozpowszechnienie413
2.1.2. Poronienia, martwe urodzenia i śmierć dziecka w okresie okołoporodowym – rozpowszechnienie, przyczyny418
2.2. Następstwa trudności w realizacji planów prokreacyjnych420
2.2.1. Diagnoza niepłodności i jej następstwa psychologiczne421
2.2.2. Straty ciąży i ich następstwa psychologiczne424
2.3. Przezwyciężanie trudności prokreacyjnych – na przykładzie niepłodności429
2.3.1. Techniki wspomaganego rozrodu w leczeniu niepłodności430
2.3.2. Rozwój dzieci urodzonych w wyniku zastosowania technik rozrodu wspomaganego433
2.3.3. Relacje w rodzinie powstałej w wyniku zastosowaniu technik rozrodu wspomaganego434
Rozdział 3 Rodzina z dzieckiem niepełnosprawnym (Ewa Marat)438
3.1. Informowanie rodziców o zaburzeniach w rozwoju dziecka440
3.1.1. W jaki sposób należy przekazywać rodzicom diagnozę441
3.1.2. Modelowa procedura informowania o zaburzeniach dziecka442
3.2. Niepełnosprawność dziecka a zmiany w systemie rodzinnym444
3.2.1. Model żałoby i chronicznego smutku445
3.2.2. Stres rodzicielski446
3.2.3. Niepełnosprawność dziecka jako sytuacja kryzysowa449
3.3. Adaptacja rodziców do niepełnosprawności dziecka450
3.3.1. Zespół wypalania sił u rodziców dzieci niepełnosprawnych453
3.4. Rola wsparcia społecznego w procesie radzenia sobie przez rodziców dzieci niepełnosprawnych454
3.5. Społeczne, emocjonalne i adaptacyjne problemy doświadczane przez rodzeństwo dzieci z zaburzeniami rozwoju455
3.6. Pomoc dla rodzin z dziećmi niepełnosprawnymi457
Rozdział 4 Rozwód jako sytuacja kryzysowa w rodzinie (Magdalena Błażek)460
4.1. Kryzys rozwodowy – charakterystyka463
4.2. Przyczyny rozwodów465
4.3. Predyktory powodzenia i niepowodzenia związku465
4.4. Fazy procesu rozwodowego468
4.5. Funkcjonowanie psychologiczne dorosłych w sytuacji rozwodu z uwzględnieniem różnic płciowych470
4.6. Funkcjonowanie psychologiczne dzieci w sytuacji rozwodu rodziców473
4.6.1. Płeć dziecka a proces radzenia sobie z rozwodem rodziców480
4.6.2. Cechy indywidualne dziecka i wsparcie społeczne a radzenie sobie z rozwodem rodziców481
Rozdział 5 Agresja i przemoc w rodzinie (Grażyna Poraj)484
5.1. Metody wychowawcze i postawy rodzicielskie sprzyjające agresji u dzieci i młodzieży486
5.1.1. System wartości i orientacja życiowa rodziców486
5.1.2. Nieprawidłowe stosunki uczuciowe między rodzicami a dziećmi487
5.2. Agresja między rodzeństwem493
5.3. Przemoc w małżeństwie, czyli dostarczanie dzieciom wzorów zachowań agresywnych499
5.4. Zapobieganie i kontrolowanie agresji502
5.4.1. Zapobieganie i redukowanie agresji u dzieci502
5.4.2. Zapobieganie i redukowanie agresji wśród rodzeństwa503
5.4.3. Zapobieganie i redukowanie przemocy w rodzinie (wobec dzieci i współmałżonka)505
Rozdział 6 Rodzina a zachowanie antyspołeczne (Mieczysław Radochoński, Lidia Perenc, Anna Radochońska)506
6.1. Zachowania antyspołeczne i ich przyczyny508
6.2. Rodzina jako miejsce rozwoju zachowań antyspołecznych510
6.2.1. Rola czynników genetycznych510
6.2.2. Struktura rodziny513
6.2.3. Charakterystyczne cechy matki515
6.2.4. Charakterystyczne cechy dzieci516
6.2.5. Relacje w rodzinie517
6.2.6. Osadzenie rodzica w zakładzie karnym519
6.3. Mechanizm transmisji międzypokoleniowej a zachowania antyspołeczne521
Część IV TERAPIA RODZIN I TERAPEUTYCZNA ROLA RODZINY526
Rozdział 1 Współczesne nurty w terapii rodzin (Tadeusz Pietras)528
1.1. Historia terapii rodzin531
1.2. Zasady terapii rodzin533
1.3. Wskazania i przeciwwskazania do terapii rodzin535
Rozdział 2 Pozytywna psychologia rodziny – w teorii i praktyce (Bogusława Lachowska)538
2.1. Obszary psychologii rodziny540
2.2. Obszary psychologii pozytywnej541
2.2.1. Najważniejsze koncepcje i pojęcia psychologii pozytywnej542
2.2.2. Siły i cnoty charakteru543
2.3. Zainteresowanie pozytywnością na gruncie psychologii rodziny544
2.3.1. Koncepcja sił rodziny546
2.3.2. Pozytywna interwencja w rodzinę – interwencje skoncentrowane na siłach rodziny551
2.3.3. Prężność rodziny555
Literatura567
Indeks nazwisk651
Indeks rzeczowy670
O Autorach675

2i3iRozwojowezmianykomunikacjiwsystemierodziny

(werbalnej),którastopniowozaczynanwypierać”przejawyniewerbalnych

formkomunikacji,zwłaszczadotykowych,(2)zmianwzakresiepostaw

wobecdorastającego.

Przedłużaniezależnościowegotypurelacjirodzicówzdziećmi,połączone

zbrakiemzmianzachowaniarodzicówwwymienionychwcześniejobsza-

rach,możebyćźródłemkonﬂiktów,któremogąsięnasilaćwmiaręstosowa-

niaprzezrodziców,szczególnieraniącychmłodzież,formkomunikowaniasię

związanychzironiąlubzinną,dotkliwąformąagresji(przejawianejczęsto

przezojcówwobecdorastającychsynów),zsarkazmem(stanowionwniektó-

rychprzypadkachprzejawniepewnościilękuwkontaktachzdorastającymi).

Skutecznymiformamikomunikowaniaokazująsięwzorceuwzględniające

zmianyrozwojoweudorastających(takiejaknp.rozwójmyśleniaformalne-

goizwiązanyznimkrytycyzm,atakżeniestabilnośćemocjonalna).Należą

donichzwłaszczadyskusja,negocjowanie,dialog(Bakiera2003;Liberska,

2006)zuwzględnieniemdziesięciuogólnychpodstawowychzasad,takichjak

np.:zasadaakceptacji,wiarygodności,poszanowaniaintymności,równych

zobowiązań,informacji,humoru,współdecydowania(Obuchowska,1996).

Teformykomunikacjiprzyspieszająkształtowaniesięrelacjiwzajemności.

Znaczącązmianęwkomunikowaniusięrodzicówzdorastającymidziećmi

stanowizmniejszaniesięrolidotykuwewzajemnymporozumiewaniusię

nakorzyśćkomunikacjiwerbalnej(rozmowy),podczasgdypełnionbardzo

istotnąrolęwrelacjachzdziećmimłodszymi(Katra,2003).Stwierdzono

przełomowycharaktertejzmianyzwiązanyzprzejawamiﬁzycznegoipłcio-

wegodojrzewaniamłodzieży(Kimmel,Weiner,1995).

Wrazzrozwojemrodzicówidziecizmieniasięichrelacjaicharakterpo-

dejmowanychinterakcji.Zmieniająsię(ewoluują)wzoryiregułykomunika-

cyjne,przekształcaniuulegająwzoryitreściprowadzeniarozmów.Procesten

dokonujesięnatlezmianproporcjiodpowiedzialnościnodskrajniejedno-

stronnejodpowiedzialnościdorosłegozadzieckoprzechodzisiędowspółod-

powiedzialności,awperspektywiedalszegobiegużyciatakżedozwiększonej

odpowiedzialnościdzieckazarodziców”(Dryll,2003,s.157).Zmianytejpro-

porcjiwyznaczająogólneramytworzącepodłożerozwojowychprzekształceń

komunikacjiwpodsystemierodzice-dzieci.

2.3.3.Komunikacjawpodsystemierodzeństwa

NawiązującdowyróżnionychprzezBraun-Gałkowską(1992)dwóchtypów

relacjiwsystemierodzinnym,możnapowiedzieć,żekomunikacjamiędzy

rodzeństwem(podobniejakmiędzymałżonkami)stanowirelacjępoziomą

(obejmującąnaogółtęsamągenerację).Rozpatrywanazazwyczajwszerszym

Brak wyników

Psychologia rodziny

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra