Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZWÓJPROCESÓWPOZNAWCZYCHIDORASTANIESPOŁECZNO-MORALNEAREGULACJAZACHOWANIA
45
impulsyienergię.Niebezpieczeństwemjestwykształceniezbytsilnegopoczuciawiny,
któremożedręczyćdzieckozpowoduzbytgorliwegorozmyślanianadzakazamizwiąza-
nymizwłasnąfantazjąidziecięcymiimpulsamiorazzpowodustosowaniaagresywnych
imanipulacyjnychśrodkówdoosiągnięciacelów.
4.
(od6.do12.rokużycia)
Wiekszkolny
Poczucieniższości
pozytywnychrezultatów
poczuciawłasnychkom-
Pracowitość,osiągnięcie
petencji,doświadczenia
swegodziałania
Stadiumczwartecharakteryzujekonfliktpomiędzykompetencją(pierwotnieHpra-
cowitość”)apoczuciemniższości.Dzieckouczysięopanowywaćswojąwybujałąwy-
obraźnięipoddawaćsiękształceniuformalnemu.Uczysięwówczaspracowitościipo-
znajekorzystnerezultaty,jakieprzynosiwytrwałośćipilność.Jeśliniejestzdolnedo
uporaniasięzzadaniami,jakiepodejmujesamolubktórestawiająprzednimnauczycie-
leorazrodzice,możerozwinąćsięuniegopoczuciebycianiepotrzebnym.Wczesnywiek
szkolnytostadiumrytualizacjiformalnej,wktóregotokudzieckouczysięmetodycznej
pracy.Obserwowanieiuczeniesięmetoddziałaniadajedzieckupoczuciedokładnościi
wprawy(zob.conscientiousness).Wypaczonymskutkiemrytualizmuwtejfazierozwojo-
wejjestskostniałeprzejawianiewwiekudojrzałymschematycznegoformalizmu,który
poleganatrzymaniusięsztywnychproceduripustychrytuałów.
5.
(od13.do18.rokużycia)
Adolescencja
Rozproszenietożsamości,
pomieszanieról,
reaktywność
kimjestemikimmogębyć
odpowiedzinapytanie,
Tożsamość:osiągnięcie
Stadiumpiątecharakteryzujesiękonfliktempomiędzytożsamościąapomieszaniem
ról(rozproszeniemtożsamości).Człowiekstajesięświadomyswychindywidualnychcech,
takichjak:upodobania,antypatie,siła,zdecydowanie,bypokierowaćwłasnymlosem.Jest
tookres,wktóregotokumłodaosobapragnieokreślić,kimjestobecnieikimpragniebyć
wprzyszłości,planując(przewidując)własneceleżycioweizawodowe.
Czynnikiemwewnętrznymaktywizującymproceskształtowaniasiętożsamościjest
egowswychaspektachświadomychinieświadomych.Maonozdolnośćselekcjono-
waniaiintegrowaniainformacjidotyczącychdoświadczeń,uzdolnieńiumiejętności
orazadaptacjidośrodowiskaspołecznegowczasiecodziennychinterakcji.Posiadatak-
żezdolnośćgenerowaniazachowańirólnajbardziejprzydatnychiefektywnychoraz