Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Coścopowinieneświedzieć...
19
danych.Wbadaniutymuczestnicysamiprzypisalisiędowarunkówbadania,ponie-
ważsamiwybrali,czyprzechodząponiskoczyteżwysokopołożonymmoście.
Wefekcie,każdywpływzmiennejniezależnejnazmiennązależnąmożebyćwyjaśnio-
nyróżnicamiuczestnikówobuwarunkóweksperymentu.Innymisłowy,możnapowie-
dzieć,żemężczyźni,którzyzdecydowalisięprzejśćniskimmostem,bylimniejżądni
przygód,acozatymidzie,mniejżądniprzygódseksualnych,niżmężczyźni,którzy
wybraliprzejściewysokimmostem.
Metodynieeksperymentalne
Choćeksperymentysąnajlepszymsposobemdecydowaniaoprzyczynieiskutkach,
wwielusytuacjachsąoneniemożliwedoprzeprowadzenia.Częstoniedasięmani-
pulowaćzmiennąniezależną.Jeśliinteresujenasnp.to,jakpłeć,pochodzenieetnicz-
neczywiekbadanychwpływająnazachowanie,toniejesteśmywstanielosowoprzy-
pisaćbadanychdowarunkóweksperymentu.Ponadtoeksperymentyniesąszczególnie
użytecznedlapsychologówspołecznych,którychinteresujązjawiskapsychologiczne
napoziomiespołeczeństwa(jaknp.badaniaPettigrewz1997r.naduprzedzeniamiet-
nicznymiwEuropie,przedyskutowanewrozdz.6).Psychologowiespołecznimogąko-
rzystaćrównieżzwielumetodnieeksperymentalnych.
Badanieankietowetometodabadawcza,wktórejbadanychprosisięoudzielenieod-
powiedzinaseriępytań,wykorzystującdotegoceluwywiad(gdybadaczzadajepyta-
niatwarząwtwarzlubprzeztelefon,anastępniezapisujeodpowiedzi)lubkwestiona-
riusz(wktórychbadaniudzielająpisemnejodpowiedzinaseriępytań).Pettigrew(1997)
badałzapomocąkwestionariuszyzwiązekmiędzyprzyjaźniąmiędzygrupowąapozio-
memuprzedzeńwwielukrajacheuropejskich.Badanietowskazujenawyraźnązaletę
badańankietowych:mogąonebyćprzeprowadzanenadużejpróbiebadanych,we
względnieprostyiniezbytkosztownysposób.Możnaprzeprowadzaćjenadużąskalę,
badaczemajązatemwiększąpewność,żewynikinadająsiędogeneralizowaniaichna
większąpopulacjęiniesąwynikiemspecyficznymwyłączniedlajednejgrupybadanych.
Wadąkwestionariuszyjestto,żejeśliniezostałyoneodpowiedniozaprojektowane,to
badanimogąźlezinterpretowaćpytaniapodnieobecnośćeksperymentatora,którysko-
rygowałbybłędytegorodzaju.Wbadaniachkwestionariuszowychpojawiasięteżwie-
lezniekształceńodpowiedzibadanych;mająonitendencjędobezrefleksyjnegozgadza-
niasięzpozytywniesformułowanymizdaniamiiczęstoniewykorzystująpełnejgamy
możliwychodpowiedzi(np.trzymającsiękurczowoodpowiedzinaśrodkuskali,takich
jak:Dniewiem”czyDczasami”,lubprzeciwnie–zawszeużywającekstremalnychodpo-
wiedzinaskali,takichjak:Dzgadzamsięcałkowicie”lubDzupełniesięniezgadzam”).
Psychologowiespołecznimogąprzyglądaćsięzjawiskombezprzeprowadzaniaeks-
perymentu,ponownieanalizującistniejącejużdane,częstotakie,którezebranodla
innychcelów.Jesttoszczególnieprzydatne,gdybadaczyinteresujewpływzjawisk
społecznychnazachowanie,zwłaszczagdymająjużonecharakterhistoryczny.Wroz-
dziale7opiszemybadaniaarchiwalneprzeprowadzoneprzezHovlandaiSearsa(1940).
Badaczeprzeanalizowalidane,abysprawdzić,czyliczbalinczówdokonanychnaczar-
nejludnościpołudniaUSAzwiększyłasięwczasiekryzysugospodarczego.Głównypro-
blemwanalizietegotypustatystykpoleganatym,żeniezostałyonezebranezmyślą
obadaniachpsychologicznychiniezawierająwielupotencjalnieużytecznychinforma-
cji.Istniejąteżinnesposobystudiowaniazachowańspołecznych,choćniebędąone
