Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp.Czymjestklinicznapsychologiasportu?
13
optymalizacjiosiągnięćsportowychsłużącychzawodnikowi,jegorodzinieijego
organizacjisportowej.Celemklinicznejpsychologiisportujestrównieżprewen-
cja,ocenaizmniejszanietrudnościosobistychorazdotyczącychwykonaniaspor-
towego,którezależąodkompetencjiosobistychsportowca(patrzGardner,Moore
2006,s.9).Innymisłowy,przyjmujesię,żewiększośćsportowcówprzezznaczącą
częśćswojejkarierylubprzezcałyczasjejtrwanianiemaproblemówwynikają-
cychzzaburzeńpsychicznych.Sąjednakobszaryalbokrytyczneokresywtrakcie
trwaniakariery,wktórychfunkcjonowaniezawodnikamożebyćzoptymalizowa-
ne.Dlaporównania,psychiatriasportowakoncentrujesięnarozwojuzaburzeń
psychicznych(wkontekścieczynnikówrozwojowych,determinantówpsychicznych,
somatycznychispołecznych),diagnoziezaburzeńzdrowiapsychicznegoorazich
leczeniu(Burton2000).
Wtradycyjnejpsychologiisportuinterwencjesłużąprzedewszystkimpoprawie
wykonaniasportowego.Pozainterwencjaminakierowanyminatencelzawodnicy
mogązgłaszaćsięzproblemamidotyczącymidysfunkcjiwykonania(performance
disfunction),znaczącegopogorszeniawykonania(performanceimpairment)ikoń-
czeniakarierysportowej(performancetermination;patrzGardner,Moore2006).
Celeczterechrodzajówinterwencjiwklinicznejpsychologiisportuorazfunkcjono-
waniesportowcówzostałyomówionewtabeli1.
Jakiesąceleudziałuwsporcie?Termin„sport”magenezęwśredniowiecz-
nymjęzykufrancuskim,wktórymużywanopojęciadesporteroznaczającegozróżni-
cowaneaktywnościuprawianepozapracązarobkową,którychcelemjestosiągnię-
ciejaknajwiększejprzyjemnościprzezwszystkichuczestników(patrzChelladurai
2007).Takimsformułowaniemokreślanowszelkieprzyjemneaktywnościpopracy,
włączającwtowspólnerozmowyigry(mentalneifizyczne).Następnieterminten
zostałprzyjętywjęzykuangielskim(pierwotnepostaci:disporten,dispot),wktó-
rymoznaczałprzyjemneaktywnościfizyczne,wymagającesiłylubumiejętności
(patrzChelladurai2007).Charakterystycznymielementamisportusą:wspólny
wysiłek,mającyzwiększyćprzyjemnośćwszystkichuczestników,spontaniczność,
umiar(braknadmiernegozaangażowania),szczodrość(obdarzanieinnychzawod-
ników,wtymtakżeoponentów)orazdążeniedodoskonałości(patrzChelladurai
2007).Tradycyjnerozumieniesportuuwzględnianietylkodążeniedozwycięstwa,
doskonałościisukcesu.Równieważnymelementemjestwnimdążeniedowłasnej
przyjemnościiszczęściaczyzadowolenia,atakżeradościinnych(patrzChelladu-
rai2007).
