Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Cotojeststres?
przezszkodliwebodźcebiologiczne,jaknp.zbytwysokaczyzbytniskatem-
peratura.Zjawiskostresuwujęciupsychologówjestbogatszeiznaczniebar-
dziejzłożone.Wewnętrzneprzeżyciastanowiąjegoskładowąinazywane
stanemstresu.
Próbydefiniowaniazjawiskastresupsychologicznegoprzezodwołaniesię
dotylkojednejklasyczynników,ulokowanychwotoczeniualbowczłowieku,
zakończyłysięniepowodzeniem.Wewspółczesnejpsychologiistresniejest
lokalizowanyaniwjednostce,aniwotoczeniu,aledotyczyokreślonego
rodzajurelacji(interakcji,transakcji)międzynimi.Zwykleujmowanajest
onajakozakłócenielubzapowiedźzakłóceniarównowagimiędzyzasoba-
miczymożliwościamijednostkizjednejstrony,awymaganiamizdrugiej.
Uwagębadaczywwiększymstopniuprzyciągająwymaganiazewnętrznejako
źródłostresu,alenależypamiętać,żeprzyczynątrudnychdospełnieniawy-
magańmogąteżbyćnaszewewnętrznestandardy.Trzebarównieżdodać,
oczymbyłajużmowa,żezjawiskostresuwystępujeteżwtedy,gdywymaga-
niazbytmałewstosunkudomożliwości.Ilustrujetorycina1.1.
RYCINA1.1
Brakrównowagimiędzywymaganiamiamożliwościamijakoźródłostresu
Źrodło:opracowaniewłasnenapodstawieStrelau,Jaworowska,WrześniewskiiSzczepaniak(2005,
s.7).Zazgodą©PracowniaTestówPsychologicznychPTP.
Niektórzypsycholodzyzaliczajątakżedospecyficznych,definicyjnych
składowychstresuocenęsytuacjiprzezpodmiot.Innymisłowy,stanowisko
toprzyjmuje,żeostresiemożnamówićtylkowtedy,gdypodmiotspostrze-
żewspomnianybrakrównowagimiędzywymaganiamiamożliwościami,
określisytuacjęjakozagrażającą,niesprzyjającą,trudnądowytrzymania,
którejniemożesprostać.Inniautorzysprzeciwiająsięjednaktakiemusubie-
ktywizmowiwdefiniowaniustresu.
1.1.2.Relacyjneujęciastresuwpracach
psychologówpolskich
Wpolskiejliteraturzepsychologicznejjużoddośćdawnamożnaspotkać
propozycjeujęciarelacyjnego.Przedupowszechnieniemsięterminunstres”