Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Wprowadzenie
najczęściejgrube.Językjestszeroki,gruby,pofałdowany,posiekanybruz-
dami,wystającyzust.Większośćosóbposiadazębywąskieinieregularne,
zgryzzaśwadliwy.Charakterystycznyjestteżgruby,niski,gardłowylub
ochrypłygłos.Owłosieniejestzazwyczajskąpeiszorstkie.Klatkapiersio-
wajestnajczęściejkrótkainiekiedyzniekształcona,brzuch–uwypuklony,
obwisły,zzaznaczonąwyraźniefałdąprzedłonową.Zewnętrznenarządy
płciowesązazwyczajwnormie,niekiedytylkoobserwujesięichzanik.
PrawieuwszystkichosóbzzespołemDownawystępujewiotkośćścięgien
istawów.Wielecechcharakterystycznychwystępujeteżwbudowiekończyn
górnychidolnych.Naprzykładręcesąnajczęściejpłaskie,stosunkowo
szerokie,mięsisteigrube,zaczerwienione,kościdługie(ramioniprzedra-
mion)–skrócone.Małypalecuoburąklubujednejjestzakrzywionydo
środka,bezjednejpoprzecznejfałdy.Wzgięciudłoni,najednejlubnaobu
rękach,występujebruzdapoprzeczna,którapowstajewwynikuzlaniasię
dwóchliniiwjedną.Stopysąbardzoczęstokrótkie,małe,grube,niezgrab-
ne,przeważniewystępujeszczelinawjednejbądźwobustopachpomiędzy
paluchemadrugimpalcem.
UosóbzzespołemDownamożnazaobserwowaćnietylkookreślonece-
chyzewnętrzne,czyteżstanniepełnosprawnościintelektualnejnajczęściej
umiarkowanegoiznacznegostopnia,alerównieżspecyficznyprofilpoziomu
rozwojuiprzebieguróżnychprocesówpoznawczych(Zasępa,2003a).Chap-
maniHesketh(2000)podają,iżistniejecharakterystyczny„behawioralny
fenotyp”osóbzzespołemDowna.Analizującgo,należyzwrócićuwagęna
środowisko,wktórymżyjąosoby,orazichwiekżycia.Poziomrozwojuza-
leżybowiemodtakichczynnikówzewnętrznych,jak:opiekamedyczna,sto-
sowaneterapie,zgromadzonawiedzaotejchorobie,świadomośćspołeczna
codojejistoty,miejscezamieszkania(tj.instytucjeopiekispołecznej,dom
rodzinny).Czynnikitesązmiennewczasieizależąodsystemuspołecz-
no-kulturalnegoorazdoindywidualnejhistoriiżycia.Behawioralnyfenotyp
ujawniasięróżniewzależnościodwiekużycia.
Wwiekuodurodzeniado4latwystępujeopóźnieniewrozwojupoznaw-
czym,którenasilasięwwieku2–4lat,ponadtoobserwujesiętrudnościwwy-
dawaniuzróżnicowanychdźwięków,wolniejszeprzejścieodgaworzeniado
wypowiadaniapierwszychsłów,mniejszazrozumiałość.Charakterystyczny
jestteżniższyrozwójjęzyka,tj.ekspresjimowyitzw.średniejdługościwy-
powiedzi,wporównaniuzniewerbalnymiumiejętnościamipoznawczymi.
Okresdzieciństwa,czyliod4do12lat,toczas,gdyszczególniezazna-
czająsiędeficytywkrótkotrwałejpamięcisłuchowej.Mowajestmałozro-
zumiałaipojawiasięwielebłędówwartykulacji.Pogłębiasięzróżnicowanie
wpoziomierozwojuekspresjijęzyka,wporównaniuzrozumieniemmowy,
nakorzyśćtejdrugiejumiejętności.Pojawiająsię,wzrastającewrazzwie-
kiemżycia,stanylęku,depresjiorazzamknięciasięwsobie.Zachowania
problemowewystępujązwiększączęstotliwościąwporównaniuzosobami
