Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZespółDowna–cechycharakterystyczne
15
oprawidłowymrozwojuintelektualnym,choćzmniejsząniżuosóbzniepeł-
nosprawnościąintelektualnąbezzespołuDowna(por.Zasępa,2003b).
Docechszczególnychwrozwojupoznawczym,którewidocznesąwokre-
sieadolescencji(13–18lat),należądeficytywwerbalnejpamięcioperacyjnej
itrudnościwprzypominaniu.Charakterystycznystajesięwiększydeficyt
waspekciesyntaktycznymekspresyjnegojęzykawporównaniuzaspektem
leksykalnym.Rozumieniesłówjestnawyższympoziomieniżpoziomrozwo-
juinteligencjiniewerbalnej,natomiastpoziomrozumieniasyntaktycznego
–naniższym.Podobniejakwpoprzednimokresierozwojowym,występuje
mniejzachowańproblemowychniżuosóbzniepełnosprawnościąintelektu-
alną.Wrazzwiekiemżyciazwiększasiępoziomlęku,depresjiizamknięcia
sięwsobie.
Wwiekudorosłym,szczególniepo35.r.ż.,zauważasięsymptomyde-
mencji(występująoneu50%osóbmającychwięcejniż50lat).Uwieluosób
pojawiasięjąkanieorazmówienieprzeznos.Podobniejakwpoprzednich
okresachrozwojowych,charakterystycznajestrozbieżnośćmiędzypozio-
memniewerbalnegopoznawczegorozwojuarozumieniemsyntaktycznym,
nakorzyśćtegopierwszego.Równieżjakwmłodszychlatachżycia,utrzy-
mujesiętendencjadomniejszejczęstościwystępowaniazachowańpro-
blemowychwporównaniuzosobamizniepełnosprawnościąintelektualną
bezzespołuDowna.Zwiekiemżyciadodatniokorelujepoziomzaburzeń
depresyjnych.Uniektórychosóbpojawiająsięzachowaniaagresywne(za:
Chapman,Hesketh,2000).
TęcharakterystykębehawioralnegofenotypuuosóbzzespołemDowna
możnajeszczeuzupełnićnastępująco.Nawszystkichpoziomachwiekuroz-
wójspołecznyjestwyższyniżrozwójintelektualny.Ponadtolepiejrozwinięta
jestpercepcjawzrokowaorazpamięćwzrokowawporównaniuzpercepcją
słuchowąipamięciąsłuchową.Nastosunkowowysokimpoziomiejestrozu-
mieniespołeczne,pamięćdługotrwała,atakżepamięćtypuimplicite,czyli
mającacharakternieintencjonalnyiautomatyczny–osobawykorzystuje
informacjebezświadomości,iżjeodtwarza;pamięćtadotyczywiedzyjak
wykonaćdanezadanie.Wporównaniuztym,naniższympoziomiefunk-
cjonuje–pamięćexplicite,czylipostaćwydobywaniazpamięci,wktórej
jednostkaświadomiedziałatak,byzreprodukowaćlubrozpoznaćokreśloną
informację(Sternberg,2001,s.200);systemtypuexplicitejestprzemyślany
izwiązanyzwysiłkiem(por.Krinsky-McHale,iin.,2003).
Wieleinformacjiofunkcjonowaniuosóbmożnauzyskaćnapodstawie
badańlongitudinalnych.Carr(1988,1995)przeprowadziłaszczególniewar-
tościowe,trwające20lat,badaniaosóbzzespołemDowna.Wiektychosób
napoczątkubadańwynosił6tygodni,nakońcuzaś21lat.Bardzocharakte-
rystycznesąwynikidotyczącezmianzachodzącychwsferzeintelektualnej.
WwiekuniemowlęcymśrednieilorazyinteligencjiIIwahałysięod70do
80punktów,wwieku11latbyłyonewgranicach30-40ipodobnewyniki
uzyskano,gdybadanimieli21lat.IIuzyskaneprzezosobywwieku11lat
