Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
CZĘŚĆI.PODSTAWOWEZAŁOŻENIAITERAPIA
wpodejściupoznawczo-behawioralnymiwramachtreninguumiejętnościspołecznych,
mogąbyćdlatychmłodychludziskuteczniejszeiłatwiejszedozaakceptowania.Zalecono,
bydoosiągnięciaróżnychcelówterapeutycznych,wtymrozwijaniaumiejętnościspołecz-
nychwgrupierówieśniczej,rozwiązywaniaproblemów,samokontroli,umiejętnościsłucha-
nia,atakżeradzeniasobiezuczuciamiiichwyrażaniem,stosowaćstrategieaktywnego
uczeniasię.Terekomendacjeprzemawiajązapodejściempoznawczo-behawioralnym,
zastosowanymwprogramieYoungiBramhamwodniesieniudonastolatkówidorosłych.
ObjawyADHD
ObjawamiADHDsązaburzeniauwagi,nadruchliwośćoraznadmiernaimpulsywność,ale
ADHDjestzaburzeniemniejednorodnymimamydoczynieniazeznaczącymiróżnicamiin-
dywidualnymiwobrazieujawnianychobjawów.Ponadtowrazzdojrzewaniemczęstopoja-
wiasięzmianarozwojowapolegającanatym,żenadruchliwośćiimpulsywnośćmodyfikują
sięwwiększymstopniuaniżeliobjawydotyczącezaburzeńuwagi(MarshiWilliams,2004).
Nastolatkibędąsięraczejwiercić,niżbiegaćwkołobezcelu,aproblemyzorganizacjąiza-
rządzaniemczasemstanąsiębardziejwidoczne.ProgresjaADHDtakżejestniejednorodna
iniektórejednostkidoświadcząwdorosłościpełnejremisjiobjawów,podczasgdyuinnych
remisjabędzieczęściowa,natomiastupewnejgrupynienastąpiwcale(Faraone,Biederman
iMick,2006;YoungiGudjonsson,2008).Podczasgdyniektóreobjawymogąpoprostu
spontaniczniezaniknąćwrazzwiekiem,względneróżnicepowiązanezważnymiograniczenia-
miwfunkcjonowaniumogąsięutrzymywać;okołodwóchtrzecichdziecizADHDbędziena-
daldoświadczaćniektórychutrzymującychsięobjawówjakomłodzidorośli,ateobjawybędą
powiązanezistotnymzakłóceniemichfunkcjonowania(Faraone,BiedermaniMick,2006).
Zaburzeniawspółwystępujące
WprzypadkumłodychludzizADHDwystępowaniedodatkowychrozpoznańjestraczejre-
gułąniżwyjątkiem.NawetdodwóchtrzecichdziecizADHDcierpirównocześnienaprzy-
najmniejjednododatkowezaburzenie,wtymzaburzenieopozycyjno-buntownicze(opposi-
tionaldefiantdisorder)i/lubzaburzeniezachowania(conductdisorder),zaburzenialękowe,
depresję,nadużywaniesubstancjipsychoaktywnych,tikiispektrumzaburzeńautystycznych
(Biederman,NewcorniSprich,1991;Elia,AmbrosiniiBerrettini,2008;Goldmaniin.,1998;
Pliszka,1998).Osoby,którenieuzyskałyformalnejdiagnozyprzedwejściemwwiekdorosły,
zgłaszałylicznekontaktyzplacówkamiopiekizdrowotnej(HuntleyiYoung,wdruku;Young,
TooneiTyson,2003),cowskazuje,żeudzieciobjawyADHDsąprzeoczanelubbłędnie
