Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.
Myśloklimaciewdziejachludzkości
33
przenoszoneprzezpromieniowaniesłoneczne,tojednakFourierjakopierwszy
dokonałanalizybilansuenergetycznegoZiemi,cojestdodziśpodstawąwszyst-
kichglobalnychanalizdotyczącychklimatunaszejplanety,jakrównieżplanet
pozaziemskich.Ztegopowoduczasaminazywasięgo„ojcemklimatologiif-
zycznej”92.
Teoriezwiązanezezmianamipromieniowaniasłonecznegoprzezpewien
czaspodkreślałyprawdopodobnyzwiązekmiędzyliczbąplamnaSłońcuaróż-
nymielementamiklimatu.Początkowosądzono,żepojawianiesięplamjest
oznakąmniejszejaktywnościSłońca.Wrzeczywistościokazałosię,żesąone
raczejsymptomemwzrostuintensywnościprocesówzachodzącychwewnątrz
naszejgwiazdy.JakpisałPercyR.Crowepoprawnerejestrowanieplampojawia-
jącychsięnaSłońcurozpoczęłosięw1749r.,zaśjeszczew1934r.próbowano
dowodzić,żezmianyklimatunaZiemisąodwrotnieproporcjonalnedoliczby
plamnaSłońcu93.
Współcześnieżadnazhipotezwskazującychinneniżwymuszeniaantropo-
genicznemechanizmyobserwowanejzmianyklimatuZieminiezostałapotwier-
dzonaobserwacyjnie.Większośćznichłamiepodstawoweprawafzyki,naktó-
rychopierasięwspółczesnaklimatologia,przezconiemożebyćprawdziwa94.
Zdziwieniemożebudzićfakt,żedopieronapoczątkutrzeciegodziesięcio-
leciaXXIw.ludzkośćdochodzidopewnościodnośnieswojegodestrukcyjnego
wpływunaZiemię.WszakjużnapoczątkuXIXw.uznawanyzaprekursoraochro-
nyprzyrodyStanisławStaszic(1755-1826)zauważał(pisowniaoryginalna):
„Zgołacałanaszejziemipowierzchnia(…)przezpostępcywilizacyj;rękąrol-
nicząprzerabiana,zdajesiężezwolna,wmiaręodnaszychzmysłówniedostrze-
żoną,więcejodbierazogólnychświatapłynow,izotaczającegojązywiołokrugu,
niżelijmpowraca.Mogąsięwpowietrzo-kręgurobićzmiany,ktorychaniludzkie
zmysły,aniżadnedotonddoświadczeńnarzędzianieodkrywają,aktorepoźniei
takstaćsięmogąwielkie,iżpotrafiązdziałaćznaczneskutkiworganizacyjzwie-
rząt,iczłowieka;potrafiąudoskonalaćalboteżpsućiniweczyćjestotęiego”95.
Jesttoelementszerszegospojrzenianazwiązkiczłowiekaoraztworzo-
nychprzezniegoinstytucji,włączniezpaństwemiprowadzonąprzezniepoli-
tyką,ześrodowiskiemnaturalnym.Wliteraturzenierzadkozwracanouwagę,że
związkitezauważalim.in.Arystoteles,JeanBodin(1530-1596),Monteskiusz,
ThomasRobertMalthus(1766-1834),czyArnoldToynbee(1889-1975)96.
92
M.Popkiewicz,A.Kardaś,S.Malinowski,op.cit.,s.418-419.
93
P.R.Crowe,op.cit.,s.529-530.
94
M.Popkiewicz,A.Kardaś,S.Malinowski,op.cit.,s.313-314.
95
S.Staszic,OziemiorodztwieKarpatówiinnychgórirówninPolski,Warszawa1815,s.384-385.
96
J.E.Daugherty,R.L.Pfaltzgraff,ContendingTheoriesofInternationalRelations,NewYork1981,
s.54-59.
