Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ewolucjadefinicjielity
15
NiecoodmiennegopodziałudefinicjielitdokonałWojciechLamentowicz,
wyróżniając:
-definicjegenetyczne,wktórychzapodstawęsłużąkryteriaprzynależności
doelityrządzącejorazmechanizmyrekrutacjinowychczłonków(V
.Pareto,
G.Mosca);
-definicjestrukturalnemającenaceluanalizęelementówskładowychelity
(C.W.Mills);
-
definicjefunkcjonalne,którepomijającgenezęelit,kładąnacisknapełnione
przeznierole,funkcjeizadania(R.Dahl,S.Keller)16.
MonikaSenkowska-Gluckwyróżniłapięćtypówdefinicjielit,zwracającuwagę
nanastępującekryteriaichwyróżniania:
-biopsychologiczne(V
.Pareto),
-charyzmatyczne,
-udziałwewładzy,
-funkcjespołeczne(S.Keller,K.Mannheim),
-prestiżspołeczny(T.B.Bottomore)17.
ZdaniemJarosławaNoconiadefinicjeelitmożnapostrzegaćprzezpryzmat:
-
miejscazajmowanegoprzezelitywstrukturzespołecznej-kryteriumtodoty-
czydefinicjieksponującychzróżnicowanystatuselitipozostałejczęścispołe-
czeństwa;zaprzykładmogątuposłużyć:pierwotnakoncepcjaH.Lasswella,
koncepcjeekonomiczneJ.Burnhama,A.Giddensa,E.Suleimanaoraz
koncepcjastratyfikacyjnaG.Sartoriego;
-
rolielitwprocesachdecyzyjnych-podstawątychdefinicjijeststopień
partycypacjielitwpodejmowaniudecyzji,ajednąznajbardziejcharakte-
rystycznychinterpretacjijestkoncepcjaR.Putnama;
-
wpływu-kryteriumodnosisiędotakichujęćdefinicyjnych,którewyodręb-
niająelitynapodstawieichroliwkształtowaniurzeczywistościspołecznej;
wtymwypadkuilustracjąjestkoncepcjaprzywództwaT.Pearsonaoraz
teoriaJ.Higleya18.
Analizującdorobekelitystówsensownejestrozróżnienieodmiennychujęć
elitwedługtrzechgłównychkryteriów,dzielącychsięnabardziejszczegółowe
podkryteria,którezostałyprzedstawionewtabeli1.
Wzwiązkuztym,żedefinicjeelitsąbardzoodmienneizawierająnajrozmaitsze
określenia,możliwejestichjednoczesnezaszeregowanewkilkupodkryteriach.
Najbardziejogólnądefinicjąelity,którąmożnazakwalifikowaćwzasadziedo
każdejzpowyżejprzedstawionychgrup,jestkoncepcjaGerhardaLenskiego,
16
W.Lamentowicz,Elitarządzącaagruparządząca,nPaństwoiPrawo”1972,nr27/3[za:]M.Ży-
romski,Teorieelit...,op.cit.,s.24.
17
M.Senkowska-Gluck,Pojęcieelityijegoprzydatnośćdobadańhistorycznych[w:]J.Leskie-
wiczowa(red.),SpołeczeństwopolskieXVIIIiXIXwieku,t.7:Studiaogrupachelitarnych,PWN,
Warszawa1982,s.16.
18J.Nocoń,Elitypolityczne,op.cit.,s.68-69.
