Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.OsobowośćprawnaKościołaprawosławnegowPolscew1918r.
wszczególnościanidoosóbprawnych,anidokorporacjiosób,anidoresor-
tudworskiego,anidodóbrcarskich,anidoorganów,wchodziwskładma-
jątkówpaństwowych”.Następniewart.406–410enumeratywniewyliczo-
nezostajątemajątki,którezsamejswejistotymieniempaństwowym,
przyczymwcytowanychprzepisachnietylkoniemażadnychwskazań,
lecznawetaluzjicodotego,żemienieUkościelne”jestmieniempaństwo-
wym.Artykuł411określaistotędóbrcarskich,art.412dworskich,art.414
mieniaspołecznego,zaśart.415mieniaprywatnego.Wartozwrócićna-
tomiastuwagęnaart.413,t.X,cz.1,wktórymstwierdzasię,Umienie
należącedoróżnychorganówjestto:1)mieniekościelne,klasztorneoraz
domówbiskupich,ziemie,użytkiimłynyprzypisanedokościołów,klasz-
torówidomówbiskupichiwszystekichmajątekruchomy”.
Powołującsiębezpośrednionakonkretneartykułyrosyjskichustaw
cywilnychmożnazauważyć,żeuprawnieniaprzysługująceorganomKo-
ściołaprawosławnegodoposiadaniaruchomościinieruchomościustalały
jużprzepisyzlat1764i1798.ZtreściIIdziału,rozdz.I,k.2,t.X,cz.1Usta-
wyCywilnejjasnowynika,żepodmiotamiprawamajątkowego,zgodnie
zprawemrosyjskim,są:państwo,osobyprywatneiorgany,doktórych
trzebazaliczyćtakżeUkościoły,klasztoryidomybiskupie”,tj.organyre-
prezentująceorganizacjękościelną.RównieżkolejneprzepisyIIIdziału,
rozdz.I,k.2,t.X,cz.1UstawyCywilnej,poświęconeUosobommogących
nabywaćprawadomienia”,pozwalająnamwyklarowaćpojęciesytuacji
prawnejKościołaprawosławnegowRosji.Znamiennewtymzakresiejest
sformułowanieart.698,zgodniezktórym:UWszelkieinneprawamająt-
kowewstosunkudosamegomieniaiwgranicachprawemokreślonych,
mogąnabywać(…)3)skarbpaństwa,5)władzediecezjalne,klasztoryiko-
ścioły”.Tymsamymobserwujemypełnerozróżnieniemiędzyinstytucją
skarbupaństwaawładzamidiecezjalnymi,klasztoramiikościołami6.
TrudnozgodzićsięzeStanisławemPiekarskim,kwestiaosobowości
prawnejKościołaprawosławnegoijegoprawmajątkowychniezostała
6
PrzepisyszczegółowedotyczącekwestiiUprawziemskich”KościołaprawosławnegowRosji
zawartebyłym.in.wt.IXZwoduPraw.Wartyprzytoczeniajestrównieżzałącznikdoart.453,t.IX.
ZwoduPraw,któryzawieraprzepisyozabezpieczeniunadziałamiziemiipomieszczeniamikleru
parafialnegoprawosławnychparafiiwiejskichwguberniach:witebskiej,grodzieńskiej,kowelskiej,
kijowskiej,wołyńskiejipodolskiej.Art.15ww.załącznikastwierdza:UZiemiawydzielonapodKo-
ściółjestnietykalnąwłasnościąkościelną,którązarządzakierownictwoduchoweizktórejkorzy-
staklerkościelnynaokreślonychzasadach”.
21