Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.SytuacjaprawnamajątkuKościołaprawosławnegowPolscewlatach1918–1991
uregulowanawustawodawstwierosyjskim7.Powyższypoglądwynika
zbrakupodstawowejwiedzyzzakresustosunkówprawnychobowiązu-
jącychwRosji.Całokształtnormprawarzeczowegoimperiumrosyjskie-
gookreślaszczegółowo,Kościółprawosławny,reprezentowanyprzez
swojeorgany,byłsamodzielnympodmiotemprawacywilnego,podobnie
jakwszystkieinneKościołychrześcijańskieiinstytucjemahometańskie
wtymkraju.Wszelkieroszczeniapaństwawzględemmieniakościelne-
gonależałydokategoriisporówzzakresuprawacywilnegoipodlega-
łyrozstrzygnięciomsądów,jakrównieżwodniesieniudozagadnień
dowodowychnależałojewykazaćwtakisamsposób,wjakiustalano
prawadomieniakażdejosobyprywatnej.Przytoczonepowyżejprzepisy
wmomencieodzyskaniaprzezPolskęniepodległościw1918r.posiadały
obowiązującąmocprawną.Wskutekbłędnegoichinterpretowania,bądź
wręczignorowaniaprzezprzedstawicielipolskiegorządu,kwestiaoso-
bowościprawnejKościołaprawosławnegoorazjegoprawmajątkowych
stanowiłapunktzapalnywstosunkachpaństwoKościółpraktycznie
przezcałyokresdwudziestoleciamiędzywojennego.Możnazastanawiać
się,nailerzeczonystosunekwładzkrajowychdonajwiększegoKościoła
mniejszościowegodziałającegowgranicachIIRzeczypospolitejbyłcelo-
wyzewzględówpolitycznych,nailezaśwynikałzniedostatecznejwie-
dzyurzędnikówpaństwowych.
1.2.PrawamajątkoweKościołaprawosławnego
wkontekścieaktównormatywnychzlat1918–1925
ObszarnieruchomościKościołaprawosławnegowgranicachIIRze-
czypospolitejwynosiłok.146.000ha,zczegookoło48.700hastanowiły
dobrapounickie,otrzymaneodrządurosyjskiegopokasacieUniiBrze-
skiejwlatach1838i18758.Władzepaństwowe,poczynającod1918r.,były
żywozainteresowaneumniejszeniemmajątkówKościołaprawosławnego.
Uznawanoprzytym,podstawowymiprawidłami,naktórychnależało
7
S.Piekarski,WyznaniareligijnewPolsce,WydawnictwoM.Arcta,Warszawa1927,s.63.
8
AAN,MWRiOP
,818,k.224in.Opracowaniewsprawieobiektówpounickichnatleroko-
wańzKomisjąPapieskąipracnaduregulowaniempołożeniaprawnegoKościołaPrawosławnego
z11lutego1933r.,za:M.Papierzyńska-Turek,Międzytradycją…,s.394.
22