Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
ROZDZIAŁI.
PODSTAWYTEORETYCZNEBADAŃ
Analizującwynikibadańdotyczącestresunauczycielskiego,dostrzecmoż-
namnogośćwywołującychgoczynnikówinstytucjonalnychiinterpersonalnych
(TraversiCooper,1993;Boyle,Borg,Falzon,Baglioni,1995;CenteriSteventon,
2001;Kyriacou,2001;Śliwińska-Kowalska,2004;GraysoniAlvarez,2008;Po-
raj,2009b;PyżalskiiMerecz,2010;Zurlo,PesiCapasso,2013;Travers,2017).
PróbęichuporządkowaniapodjęłyCherylJ.TraversiCaryL.Cooper(1993;
Travers,2017).Badanianapróbie1790nauczycielipozwoliłybadaczkomwy-
odrębnić10grupczynnikówobciążających,naktórenarażonyjestnauczyciel.
Przedstawionojewporządkuoduznanychzanajbardziejistotneponajmniej
ważne(rys.1).
1.Interakcjenauczyciel-uczeń:agresjawerbalnazestronyuczniów,problemyzutrzymaniemdyscypliny
wklasie,nauczanieuczniów,którzyprezentująniskąmotywację,bycieświadkiemnarastającejagresji
pomiędzypodopiecznymi,brakwsparciazestronyrodzicówuczniów,agresjafizycznazestrony
podopiecznychpodczaszajęć.
2.Zarządzanie/strukturaszkoły:hierarchicznanaturaplacówki,brakudziałuwpodejmowaniudecyzji,
brakwsparciaspołecznegozestronyprzełożonych,nieefektywnakomunikacjawzespolewspółpracowników,
konkurencjapomiędzyczłonkamizespołu.
3.Nieodpowiedniewarunkipracywplacówkachoświatowych:zbytdużaliczbauczniówwklasie/grupie,
niekorzystnystosunekilościowykadrydopodopiecznych,zbytmałerozmiarypomieszczeńwszkołach.
4.Zmianysystemuedukacji:ciągłezmianydotycząceprofesjinauczycielskiej,niewystarczająca
bądźnieadekwatnainformacjadotyczącawprowadzanychzmian.
5.Ewaluacjapracynauczycieli:nacisknadobrerezultatyzestronyrodzicówpodopiecznych,
ocenazestronynadzorul
6.Czynnikiobciążającenauczycielipełniącychfunkcjekierownicze:niezrozumieniezestronypodwładnych,
nierealistycznewymagania,zbytdużaliczbaczynnościkontrolnychwzględempodwładnych.
7.Niskistatuszawoduimałemożliwościawansu:świadomość,żebycieefektywnymnauczycielem
nieoznaczaautomatycznieawansu,brakmożliwościawansu,obniżającysięstatusspołecznyzawodu
nauczycielskiego,wysokośćwynagrodzenianieproporcjonalnadowkładupracy.
8.Zastępstwazachorychkolegów:nieprzewidywalnośćterminuzastępstwa,zbytdużaliczbapodopiecznych
wgrupie/klasiespowodowanazastępstwem.
9.Niepewnośćsocjalna:możliwośćzwolnieniawwynikuredukcjietatów,niskiezarobki.
10.Dwuznacznośćrolinauczyciela:wątpliwościdotyczącezakresuodpowiedzialnościzawodowej,
nieznajomośćszczegółowychwymagańzawodowych,poczuciezbytsłabegoprzygotowaniazawodowego.
RysunekI.10grupczynnikówobciążającychwpracynauczycieli
(źródło:opracowaniewłasnenapodstawie:TraversiCooper,1993,s.206)
WnawiązaniudowarunkówfizycznychpracynauczycieliStephen
Provansnikiwsp.(2007)podkreślaliznaczenietakichczynników,jak:hałas,
nieodpowiednieoświetleniepomieszczeń,złakondycjapomieszczeńszkołydla
ichfunkcjonowaniawmiejscupracy.Czynnikinaturyfizycznejstanowiądodat-
