Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
AndrzejP
.Stefańczyk
dyscyplinteologicznychnieobowiązująnormyartes.Alanjednak
dopuszczaposługiwaniesięwszelkimizasadamisztukispraw-
nościamitechnicznymi,któreonezesobąniosą,ztymjednak
zastrzeżeniem,żeteologianiemożebyćpodporządkowanatym
niższymzasadom.Alantwierdzi,żeistniejeliniademarkacyjna,
doktórejwprawdziesztukimogąnasdoprowadzić,alepoza
którąonemogąnamjedyniepomócwdokonaniudalszegopo-
stępuprzezunaocznienienamdokładnie,coleżypozaichrze-
czywistyminormalnymzakresem
50
.WnPrologu”doRegułteo-
logiiAlanwyjaśniaogólnezasady,któreleżąupodstawkażdej
nauki.Sformułowanetamzasadypozwalajądomniemywać,że
byłyonenwspólnymdobrem”wypracowanymwszkoleporre-
tańskiej;wszczególnościtalistazasad,którawydajesię,żezo-
stałazaczerpniętaodGilbertazPoitierszjegokomentarzado
DeTrinitateBoecjusza.OdwołaniesięzatemdopracyGilberta
pozwolilepiejwyświetlićizrozumiećstanowiskosamegoAlana
wkwestiipewnychdystynkcjiprzezniegowprowadzonych
wodniesieniudojęzykastosowanegowteologii.
L.ValentezwracauwagęnawprowadzoneprzezGilberta
zPoitiersteoretyczneznaczenierozróżnieniapomiędzyin-
tellectus/sensusquemaintellectus/sensusexquo,którestałosię
ważnymnarzędzieminterpretacyjnymdlaAlanazLillewjego
Regułachteologii.Tenowemetodyhermeneutykisąprzedsta-
wioneprzezGilbertawkomentarzachdotraktatówteolo-
gicznychBoecjusza.GłówneideehermeneutykiGilbertapo-
legająnarozróżnieniudwóchpoziomówrozumieniaorazdwóch
momentówtworzeniaznaczeń.Tedwapoziomyzrozumieniasą
wyrażoneprzezparęnintellectusquemscriptafaciunt”inintel-
lectusexquofiunt”,przyczymtenostatninintellectus”jestiden-
tycznyzeznaczeniem,jakienadajeautor.Wtworzeniuznaczeń
słowaistotnesądwierzeczy:jegonaturalubvisorazhistoryczny
rozwójużywanegojęzyka(usus),którymożezmienićimody-
fikowaćpierwotnąnsiłę”słowa
51
.Gdyjednakmamysłowa,
50Zob.G.R.Evans,AlanofLille:TeFrontiersofTeologyinthe
LaterTwelfthCentury,s.47.
51Zob.L.Valente,Virtussignificationis,violentiausus.Porretan
ViewsonTeologicalHermeneutics,w:MedievalTeoriesonAssertiveand
