Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Reaktywnośćjestzdolnościądoreagowanianapobudzeniereceptorów.
Plastyczność,opisywanajakofunkcjonalnalubstrukturalna,jestzdolnościądo
zmianreaktywnościizmianmikrostrukturneuronów(gałązkinerwoweaksonów,
dendryty,kolcedendrytyczne,synapsy)wwynikukolejnychpobudzeńichrecepto-
rów.Pojęcieplastycznościneuronuzostałowprowadzonedofizjologiiw1948roku
przezJerzegoKonorskiego(1903–1973),kandydatadoNagrodyNoblaw1973ro-
kuwdziedziniefizjologiiimedycyny.Obecnie,dziękiogromnemupostępowitech-
nikbadawczych,zasóbwiedzyoplastyczności,zjakązwiązanyjesttakżefenomen
regeneracjiukładunerwowego,jestjużznaczniewiększy.Odkryto,żewielezłożo-
nychfunkcjimózgujestwynikiemczynnościpojedynczychneuronówisiecineu-
ronowych,podlegającychnieustannejreorganizacjisynaptycznej.Wiadomo,żena-
wetwpóźnymokresieżyciaosobniczegoneuronyzachowująwłaściwościpla-
styczne.Powszechniejużznanepojęciaplastycznościrozwojowej,pamięciowej
ikompensacyjnej(p.niżej).
50201
Plastycznośćiregeneracjajednostkiruchowej
Zjawiskoplastycznościkompensacyjnej,występującejpouszkodzeniuwobwodo-
wymukładzienerwowym,możebyćocenianeprzezbadanieewolucjibioelektrycz-
nejczynnościmięśniaodnerwionegoniecałkowicie.Najlepszymnarzędziemdo
obiektywizacjiilościowejzmiantoczącychsięwmięśniuczęściowoodnerwionym
orazregenerującymjestklinicznebadanieelektromiograficzne,tzw.podstawowe
(p.rozdz.2cz.II).Mięsieńszkieletowymadużązdolnośćregeneracjipojegood-
nerwieniuczęściowym.Procesregeneracjiwłókienmięśniaszkieletowego,obser-
wowanywuszkodzeniachichorobachnerwowo-mięśniowych,uniektórychpa-
cjentówprowadzidopowrotupełnejfunkcjimięśni,auinnychnatomiasttylko
dopowrotufunkcjiczęściowej.Wznacznymstopniunaprocestenwpływawiek
osobniczy.Donajistotniejszychczynnikówjednaknależyszybkieunaczynienie(re-
waskularyzacja)iunerwienie(reinerwacja)regenerującychkomórekmięśniowych
orazbrakprzerostutkankiłącznej,któramożestanowićprzeszkodęmechaniczną
dlaodrastającychwłókiennerwowych.Zasadniczymjednakwarunkiempomyślne-
goprzebieguregeneracjijestobecnośćwuszkodzonymmięśniuprawidłowych,
zdolnychdopodziałutzw.komóreksatelitarnych.Komórkitepołożonenaob-
wodziewłóknamięśniowego,podbłonąpodstawną,alenazewnątrzsarkolemy.Ją-
drakomóreksatelitarnychstanowiąok.2%jąderkomórkowychwłókienmięśnio-
wych.Jądrokomórkisatelitarnejróżnisięodjądrakomórkowegowłóknamięśnio-
wegozdolnościądoreplikacjiDNAipodziałumitotycznego.Wnastępstwie
podziałukomórkisatelitarnej,jednazpowstałychkomórekwbudowujesięwe
włóknomięśniowe.Doczynnikówuruchamiającychprocesypodziałukomóreksa-
telitarnychzaliczasię:naturalnywzrostwwiekumłodzieńczym,treningfizyczny
osobydorosłejorazuszkodzenietkankimięśniowejbezpośrednielubprzezjejod-
nerwienie.Znaczącąrolęwprocesachregeneracjiodnerwionychwłókienmięśnio-
wychodgrywaproliferacjakomóreksatelitarnych.
Wynikibadańdoświadczalnychprzeprowadzanychtechnikąmikroskopiielek-
tronowejorazbadańzzakresubiologiimolekularnejobiektywizujązmianyzacho-
62