Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
czej,depolaryzować),albozwiększać(inaczej,hiperpolaryzować)potencjałelek-
trycznybłonydendrytukomórkinerwowejpostsynaptycznej.
Wneuronachpobudzeniowych,zawierającychneurotransmitterpobudzający,
każdyimpulsczynnościowydocierającydozakończeniaaksonuwywołujeczasową
depolaryzacjębłonypostsynaptycznej,nazywanąpostsynaptycznympotencjałem
pobudzeniowym(ang.excitatorypostsynapticpotential–EPSP).Wkonsekwencji
następujepobudzenieneuronudocelowego.
Neuronypresynaptycznezawierająceneurotransmittertypuhamującego,działa-
jącnabłonępostsynaptycznąneuronudocelowego,powodująjejokresowąhiper-
polaryzacjęihamulcowypotencjałpostsynaptyczny(ang.inhibitorypostsynaptic
potential–IPSP).
Każdepołączeniesynaptyczne,zarównopobudzeniowe,jakihamujące,wytwa-
rzapotencjałpostsynaptyczny(ang.postsynapticpotential–PSP)ocharaktery-
stycznejwielkościmierzonejjegoamplitudą.AmplitudaPSPzależyodaktualnej
liczbykontaktówsynaptycznychdrzewkaaksonowegozkomórkąpostsynaptyczną.
UdziałdanegoPSPwwytwarzaniupotencjałuczynnościowegoneuronupostsynap-
tycznegonazywasięwagąsynaptyczną.
Wagasynaptycznacharakteryzujesiłępołączeniamiędzyneuronamiwsieci
neuronowej.Zmianawagisynaptycznej,tj.zmianasiłypołączeniapomiędzyneu-
ronami,leżyupodstawplastycznościfunkcjonalnejmikrostrukturukładunerwo-
wego,tj.procesówuczeniasięizapamiętywania.
Wzmocnieniewagisynaptycznej,czyliwzrostefektywnościprzewodnictwa
synaptycznego,możesięutrzymywaćprzezwielegodzinlubdni.Zjawiskotozo-
stałonazwanedługotrwałymwzmocnieniemsynaptycznym(ang.longtermpoten-
tiation–LTP).ZamiaręLTPuważasięwzrostamplitudyEPSP.Wielokrotnepobu-
dzaniapewnychdrógnerwowychmożeteżprowadzićdoinnejformyplastyczności
–długotrwałegoosłabieniatransmisjisynaptycznej(ang.longtermdepression
–LTD).ZjawiskoLTDuważanejestzatypowyprzykładplastycznościukładuner-
wowegopodczasdoskonaleniazdolnościruchowych,kiedytouczeniesiępolega
naciągłymkorygowaniubłędnegozachowaniaruchowego.Zbytmałojestjakdo-
tąddowodówbezpośredniopotwierdzających,żeobserwowaneuzwierzątprocesy
plastycznościstrukturalnejifunkcjonalnejwystępująrównieżwośrodkowymukła-
dzienerwowymczłowieka.Możliwośćskutecznejklinicznieregeneracjiuszkodzo-
nychaksonówneuronówstrukturośrodkowychrzadkokończysiępowodzeniem.
Obecnośćbowiemtkankiglejowejwmiejscuuszkodzeniastanowiprzeszkodę
wskutecznejnaprawiezniszczonychaksonów.Astrocytytworząbliznywmiejscu
uszkodzenia,atetworząmechanicznązaporędlaodrastającegoaksonu.
50203
Plastycznośćmózgu
HistologhiszpańskiSantiagoRamónyCajal,którywuznaniubadańnadstrukturą
systemunerwowegootrzymałw1906roku,razemzwłoskimhistologiemCamilo
Golgi,NagrodęNobla,pisałw1928roku:n...jakrozwójzostałzakończony,źródła
wzrostuiregeneracjiaksonóworazdendrytówwyschłynieodwołalnie.Wośrod-
kachdojrzałych,droginerwowesąwpewnymstopniuutrwaloneiniezmienne;
65
