Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
7
rzeczymożerzucićnoweświatłonadziejefilozofiiwspółczesnej.Być
możeuznanie,iżpojęcierzeczyjestmniejciekaweodpojęćsubstancji
lubprzedmiotu,niestanowirozważnejdecyzji?Byćmożeteinne,
szerokokomentowanewfilozofii,pojęciawydająsiędziśtakinteresu-
jącewłaśniedlatego,żepoświęconoimwieleuwagiipoddanogrun-
townejanalizie,którychposkąpionorzeczy–„ontologicznemuKop-
ciuszkowi”,stalewprawdzieobecnemu,alekryjącemusięgdzieśwtle
pierwszoplanowychdociekań?
Istniejewszakżejeszczejedenważnypowóddowartościowania
pojęciarzeczywniniejszymstudium.Otóżpojęcietonietylko–
oczymjużwspomniano–skupiawokółsiebiezainteresowanie
współczesnychmyślicieliijestprzeznichrozważaneczęściejniżmiało
tomiejscewprzeszłości,leczponadtojestonoprzezwieluznich
kojarzonezkategoriąmyślenia,którawniniejszymstudiumzostała
określonamianemróżnicywewnętrznej.Coprawdapojęcieróżnicy
takżeznanejestfilozofiioddawiendawna(odgrywaonopierwszopla-
nowąrolęupresokratyków,alenieobcejestrównieżArystotelesowi,
Kartezjuszowi,SchellingowiczyKantowi),niemniejjednakdopiero
wmyśliHeglazyskujeonozupełnieinną,bardziejznaczącądla
przemyśleńfilozoficznychrangę.Prawdopodobnietodziękiuwyraź-
nieniuznaczeniaróżnicyorazpowiązaniajejzproblematykąsprzecz-
nościorazdialektyki,autorNaukilogikidałpierwszyimpulsdo
wyłonieniasięokołostolatpóźniejnowegoprąduintelektualnego
znanegowłaśniepodnazwąfilozofiiróżnicylub(wniecowęższym
zakresie)dekonstrukcjifilozoficznej.
Niejestsprawąprzypadku,żerenesansmyśleniawychodzącego
odstronyróżnicydokonałsięuHegla.Wiadomo,żeżyjącwokresie
romantyzmuniebyłonwcaleadmiratoremmodnychpodówczas
nawiązańdofolklorunarodowegoiwiązanejznimprostoduszności
myślenia.WswojejpracyfilozoficznejHegelchciałprzedewszystkim
przywrócićblaskkulturowemudziedzictwuantycznejGrecjiiprzy-
wołaćzniepamięcinajważniejszeosiągnięciagreckiejmyśliwraz
zkluczowymidlaniejpojęciami,takimijaknaprzykład:jedno-wiele
(henpanta),walka,spór(polemos),dialektyka(technedialektike).
WnikliwestudianadpismamiGrekówuzmysłowiłymu,żezanimdo
głosudoszedłArystoteles–twórcametafizyki,któramiałabyćwjego
zamyślekonstrukcjązbliżonądosystemuaksjomatycznego,azatem
wolnąodsprzeczności–licznijegopoprzednicy(przedstawiciele
szkołyjońskiej,pitagorejczycy,anawetParmenidesiPlaton)nie
postrzegalisprzecznościjakobłędulogicznego,leczraczejjako
efektywnyczynnikwywołującystarciesięprzeciwieństwwrealnym
świecieorazodpowiadającymmusystemiepojęć.Takpojmowanej
