Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Wpływwojnyipowojennychzmiangranicnawielkośćistrukturę...
55
Wartowtymkontekścieprzedstawićzmiany,jakiezaszływzatrudnie-
niuwedługgałęziprzemysłumiędzykońcemIIRzeczypospolitej(danedla
1937r.)ipoczątkiemtzw.PolskiLudowej(danedla1946r.)(tab.15).Wzrost
zatrudnieniawliczbachbezwzględnychwynosił343,6tys.osób,wtymliczba
robotnikówzwiększyłasięo289,8tys.,apracownikówumysłowycho53,8tys.,
cooznaczaogólnyprzyrostwporównaniuz1937r.o40%(z858,7tys.do
1202,4tys.),choćwprzypadkurobotnikówwynosiłon36,8%(z786,7tys.do
1076,7tys.),awprzypadkupracownikówumysłowychażo74,8%(z71,8tys.
do125,6tys.).Bardzowyraźniewzrosłojednakzatrudnieniewgałęziach
produkującychśrodkiprodukcji,wgórnictwieażo120,7%,awhutnictwie
o88,2%.Sporewzrostyodnotowujemytakżewprzypadkuprzemysłumeta-
lowego(28,2%),chemicznego(18,8%)ielektrotechnicznego(14,9%).Spadki
zatrudnienianastąpiływprzemyśleskórzanym,drzewnymiinstrumentów
muzycznych.Wsumieudziałgałęziprzemysłuciężkiegowogólnymzatrud-
nieniuwzrósłwporównaniuz1937r.z63,9%do66,1%,adekwatniezmniej-
szyłasięnatomiastrolaprzemysłulekkiegoz36,1%do33,9%119.
Nadmiernezatrudnieniewzakładachbyłodostrzeganejużwpołowie
1945roku.PrzyznałtonawetpublicznieministerHilaryMinc,którypod-
czasNaradyPrzemysłowejmówił:flZdajemysobiesprawę,żeprawiewe
wszystkichgałęziachnaszegoprzemysłuistniejeznacznaliczbazbędnej
siłyroboczej,bezktórejzpunktuwidzeniainteresówprodukcjimożnaby
siębyłoobejść”(podkoniecmaja1945r.Mincszacowałukrytebezrobocie
naokoło50%zatrudnionychwprzemyśle)120.Owieleradykalniejsprawę
stawialiekonomiściskupieniwokółEdwardaLipińskiego,któryredago-
wałwówczasflBiuletynInstytutuGospodarstwaNarodowego”.Analizując
sytuacjępodkoniec1945r.,stwierdzonobowiem,żejużwówczaszatrud-
nieniewprzedsiębiorstwachzbliżyłosiędofltzw.punktutechnicznego
optimum,wktórymwydajnośćkażdegoprzedsiębiorstwajestnajwiększa”.
Jegozwiększeniemusiałooznaczaćflwkroczeniewfazęrosnącychkosztów
izmniejszającejsięwydajności”.Wlistopadzieigrudniu1945r.odnotowa-
nonawetspadekwydajności,cobyłoskutkiemzarównoprzestojówwprze-
myślezpowodubrakówwęgla,jakirosnącegozatrudnienia.Przytymza
119Doprzemysłulekkiegozaliczyliśmyprzemysłspożywczy,skórzany,włókienniczy,
odzieżowyipoligraficznyStatystykaprzemysłu1945-1955,GUS,Warszawa1956,s.11;S.Wi-
derszpil,wyd.cyt.,s.99.
120NaradaPrzemysłowawWarszawie.Opodniesieniewydajnościpracy.Przemówienieministra
Minca,flTrybunaZwiązkowca”nr5zdnia15czerwca1945r.,s.3;AAN,KCPRRsygn.295/
VII/34,ProtokółIKrajowejNaradyPPRwWarszawie27-28maja1945r.-wystąpienieH.Minca,
s.77.
