Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Wpływwojnyipowojennychzmiangranicnawielkośćistrukturę...
53
kichkwalifikacji-whutnictwieróżnicawynosiła14,9%,wprzemyśleme-
talowym16,1%,awelektrotechnicznym11,3%.Wliczbachbezwzględnych
oznaczałotojużwówczasbrak124500robotnikówwykwalifikowanych
(wtymwgórnictwie20,2tys.,hutnictwie12,6tys.,wprzemyślemetalowym
28,2tys.,wewłókienniczym11,4tys.itd.).Równieniekorzystniewygląda-
łarelacjapracownikówinżynieryjno-technicznych,brakowałoichbowiem
wporównaniudostandardówniemieckich18537,tj.przeszło39%wpo-
równaniudozatrudnieniatejkategoriiwgrudniu1946r.(stanwprzemyśle
polskim47383osób)114.
Skalęproblemówzbrakiemkadrkwalifikowanychilustrujątakżedane
dotycząceszacunkowegozapotrzebowaniananiewperspektywieplanu
trzyletniego(tab.14).Planowano,żew1949r.zatrudnieniewprzemyślebę-
dziewynosić1,6mlnpracowników,wtymfizycznych1419,4tys.(wrzeczy-
wistościbyłoonoowielewyższe).Udziałposzczególnychkategoriirobot-
nikówmiałwynosić:wykwalifikowani36,1%(512,7tys.),przyuczeni26,1%
(369,8tys.)iniewykwalifikowani37,8%(536,9tys.).Nauwagęzasługuje
fakt,żeprzewidywanozasadniczezmniejszenieliczbyrobotnikówniewy-
kwalifikowanych(w1946r.byłoich57%).Odsetkitebyłyzbliżonedostanu
wprzemyślepolskimw1936roku.Wstosunkudokońca1946r.liczbapra-
cownikówinżynieryjno-technicznychmiałanatomiastwzrosnąćoponad
21tys.,tj.prawieo44%.Gdybyspróbowaćtakżeoszacowaćzapotrzebo-
wanienarobotnikówwykwalifikowanychiprzyuczonychwperspektywie
1955r.(odnoszącjedonasyceniakadramiwykwalifikowanymigospodarki
niemieckiejw1933r.),tookazałobysię,żenależydodatkowowciągu10
lat(odgrudnia1946r.)zatrudnić740tys.robotnikówwykwalifikowanych
i68tys.pracownikówinżynieryjno-technicznych115.
Źródłemprzedstawionychszacunkówbyłosłusznezekonomicznego
punktuwidzeniaprzekonanie,żeprzywystępującympowojnieograniczo-
nymzasobiesiłyroboczejracjonalnebyłonietylemaksymalizowaniewiel-
kościzatrudnienia,ileraczejdążeniedopodniesieniawydajnościpracy.Pro-
blempoleganatym,żekomuniścipolscyprzyjęlipowojnieodmienny,ale
zgodnyzsowieckimwzorcemmodelindustrializacji,opierającysięnawy-
114UdziałrobotnikówwykwalifikowanychjestwprzypadkuszacunkówS.Roganieco
wyższy(45,8%)niżwynikatozestatystykGUS(36,9%−daneobejmująwszystkichzatrudnio-
nychwprzemyśle,tj.takżepracownikówinżynieryjno-technicznych,biurowychiuczniów).
Wynikaćtomożezuwzględnieniaprzezautorakategoriirobotnikówprzyuczonych,których
zaliczyłdowykwalifikowanych.Równieżdanedotycząceinnychkategoriipracowników
różniąsięoddanychGUS.S.Róg,Zagadnieniekwalifikowanychpracownikówwprzemyśle,flGo-
spodarkaPlanowa”1948,R.III,nr10,s.338-342.
115S.Róg,Problemwykwalifikowanychsiłpracowniczychwprzemyśle,flGospodarkaPlano-
wa”1946,R.I,nr2,s.54-60.
