Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie.Humanizmfotografii
Gdyzaprezentowanojąporazpierwszywstyczniu1955rokuwnowojorskimMuseumof
ModernArt,jejtwórca,EdwardSteichen,legendaamerykańskiejfotografii,popularyzator
sztukiawangardowejiweterandwóchwojen,miał76lat,cojednaknieprzeszkodziłomu
wpiastowaniufunkcjikierownikadziałufotograficznegotejżeinstytucji.Fotografie,zktórych
wystawazostałaskomponowana,mogąoddaćcałązłożonośćfenomenufotografiihumani-
stycznej.SteichenskorzystałprzedewszystkimzarchiwówmagazynuDLife”,wspomnianych
fotografiiFSA,zdjęćagencyjnych,bysformułowaćwizualnieatrakcyjnyDmonumentalny
esej”:opowieśćojednościludzinacałymświecie,którabyłabyzrozumiaładlawszystkich.
Przesłanieprojektubyłokwintesencjąnietylkopotocznej,szerokiejdefinicjihumanizmujako
postawyzorientowanejDnaczłowieka”,aletakżepodsumowaniemniejednorodnejtradycji
myślihumanistycznejpierwszejpołowyXXwieku.Wjejramach-zwłaszczapoIIwojnie
światowej-humanizmprzestałbyćuwewnętrznionymzbioremwartości,kreującympostawy
jednostkoweispołeczne,aleprzywoływanybyłwprostjakoelementistotnejdebatyintelek-
tualnejipolitycznej.WystawaTheFamilyofMan,podróżującpoświeciewlatach1955-1962
itrafiającwkolejnemiejscaoodmiennychporządkachkulturowychipolitycznych,chwa-
lonaikrytykowana,rozpowszechniałaorazeksponowałaskładoweelementystylistyczne
iświatopoglądowe,wpisanewmiędzynarodowyjęzykfotograficznegoreportażu.Stanowiona
zatemswegorodzajusoczewkę,przezktórąobserwowaćdajesięszerszezjawisko;wniej
skupiająsięiwyostrzajądylematyhumanistycznejrefleksjiipostaw,bezktórychfotografia
reportażowategoczasuniemogłabyzostaćscharakteryzowana.Mówiącoekspozycji,mówimy
omiędzynarodowymzjawiskufotografiihumanistycznej,arozpatrującfenomenwystawy,
mierzymysięzhumanistycznymmodelemfotografiireportażowej.
ZdzisiejszejperspektywyposługiwaniesięterminemDhumanistyczna”wodniesieniu
domiędzynarodowegojęzykafotografiireportażowejmajednaknietylkohistorycznysens.
Samhumanizm,jakoterminzłożony,nieprzezroczystyizawłaszczanyprzezrozmaitefrakcje
ideologiczne,wydajesięniejakoparsprototokondycjifotografiireportażowejpołowyXXwieku.
WaspekcieDwewnętrznym”,napoziomiesemantycznym,Dhumanizm”rzeczjasnaokreśla
dominującyzespółtematówpodejmowanychprzezśrodowiskofotoreporterówolewicowych
poglądach,którzy-skądinąd-sytuująsięwobszarzedebatirefleksjinadhumanizmem,
takżewwymiarzeświatopoglądowym.Wcentrumichzainteresowaniabyłczłowiekpojęty
jakoistotaspołeczna,ukazanywrelacjidoświataiinnychludzi.Jednakżezperspektywy,
którąmożnabyłobyokreślićmianemDzewnętrznej”,humanizmfotografiireportażowejwska-
zywałbyraczejnato,coprzeztefotografieprzemawia,awięcnaokreślonąwizjęczłowieka
ijegomiejscawświecie,historycznieumocowanydyskurshumanizmuihumanitaryzmu,
mającyznaczenienietylkodlasamychfotografów,aletakżeinstytucjiiodbiorców.Okre-
ślenieDhumanistyczna”mazatemnietyleznaczeniestylistyczne,coodnosidopewnego
13
