Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie.Humanizmfotografii
statusumedium,które-takjakmalarstwoczygrafika-opowiadapiękne,prawdopodobne
(nieprawdziwe!)historie
3
.Ponadtofotografiereportażoweoddziałujązapomocąswojejrelacji
ztekstem.Maonzwykleformęlakonicznegopodpisu,alebywateżbardziejrozbudowanym
komentarzem,któryukierunkowujewrażeniawywołaneprzezwydarzeniazaprezentowane
wkadrze.Relacjamiędzyobrazematekstemrównieżsięgazaraniahistoriifotografii;swój
najpełniejszywyrazzyskaławnajbardziejdziśznanymfotograficznymmicie-opowie-
ścionarodzinachmediumzniespełnionegomarzeniaoartystycznymkunszcie:ThePencil
ofNatureWilliamaFoxaTalbota4.Fotografiareportażowa,którejszczytpopularnościprzypadł
napołowęXXwieku,umiejętniekorzystałazkonstytutywnychcechmedium.Definiowana
byłazarównojakowiernarejestracjarzeczywistości,jakiartystycznakreacja.Jejfenomen
skutecznieprzysłoniłprzytymgenerowanąprzezowedystynktywnebiegunyepistemolo-
gicznąambiwalencjęprawdyifałszu.
Badaczstajezatemprzedfotografiąreportażowąminionegowiekujakoskomplikowanym
zjawiskiem,będącymwistociekonstrukcjąwizualną,złożonązarównozintencjiprezento-
waniarzeczywistościwokreślonysposób,awięcjejeksponowaniaizakrywaniazarazem,
jakipotrzebinstytucjonalnych.Fotografiareportażowabyłanajczęściejpublikowanawprasie,
azatemuwikłanawmechanizmydystrybucjitreściwizualnychokreśloneprzezwydaw-
ców,atakżekryjącesięzanimigrupyinteresów.Niesposóbodmówićuczestnictwawtym
zjawiskurównieżsamymodbiorcom,którychwymaganianiebyłybezznaczeniazarównodla
zamiarówautorów,jakiszerokorozumianychinstytucji.Gdyzatemprzedmiotemnamysłu
stajesiępojedynczafotografiareportażowa,fotoreportażprasowy5,książkafotograficznaczy
wystawa,poduwagępowinnabyćbranarelacjamiędzyintencjąautora,realiamidystrybu-
cjiorazpotrzebąodbiorcy,którą-cooczywiste-niełatwoprecyzyjnieokreślić6.Pewnych
elementówtejsiecipowiązańiwpływówmożnasiętylkodomyślać.Jednakżetowłaśnie
temomenty,wktórychudajesięuchwycićnapięciagenerowanenaliniiautor-instytucja-
odbiorca,mówiąnajwięcejozjawiskufotografiireportażowej.
3Zob.HenryPeachRobinson,PictorialEffectinPhotography.HintsonCompositionandChiaroscuroforPhotographers,
London1869.
4WilliamHenryFoxTalbot,ThePencilofNature,London1844.
5
Wperspektywiedziejówpolsko-iobcojęzycznejterminologiifotograficznejorazestetykimediumnależypamiętać
orozróżnieniunafotoreportaż(rozumianyjakoopowieśćwizualno-tekstowa,zbudowanawokółkilkufotografii)
orazpojedyncząodbitkę,mającąpotencjałnarracyjny(czylifotografięreportażową);zob.HenriCartier-Bresson,
TheDecisiveMoment,Paris1952,s.11.
6Natematdefiniowaniaintencjiautorazuwzględnieniemspecyfikiorazdynamikispołecznegokontekstutwo-
rzenia,dystrybucjidziełaorazodbioruzob.MichaelBaxandall,PatternsofIntention.OntheHistoricalExplanation
ofPictures,NewHaven-London1986.
10
