Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Perspektywyodbioru
definiujejąjakoDrygorystycznąorganizacjęplastyczną”-spełniaćsięmiaławoględnym
sformułowaniu:Dspontanicznewyczucierytmówplastycznych”21.Pisałon:
Naszeokomusiciąglemierzyćioceniać.Modyfikujemyperspektywępoprzezlekkieugięciekolan,
wprowadzamyzbieżnośćliniipoprzezzwykłyobrótgłowyoułamekmilimetra,aletegoniemożemy
zrobićinaczejaniżeliprzezszybkąrefleksjęinaszczęścieprzeztoniepróbujemytworzyćsztuki22.
Intuicjafotografa,zdolnośćobserwacji,refleksiestetyczneprzygotowanie(Dwydłużenie
wzroku”)sprawiajązatem,żemożeonwyrazićprawdęoświecie,niewyrzekającsięprzy
tymswojejindywidualności.Ocenaformalnychwalorówfotografiimożeodbyćsiędopiero
pojejwywołaniuiwówczasfotografodpowiadazawybórtego,anieinnegokadru-naj-
bardziejjegozdaniemwyrazistego.Gdybyzatemposzukiwaćspecyficznychrozwiązańfor-
malnych,charakterystycznychdlahumanistycznegoparadygmatuidefiniowanychprzez
pryzmatkoncepcjiDdecydującegomomentu”,mielibyśmydoczynieniazkonglomeratemcech
charakterystycznychdlaszerokopojętegoobrazowaniaplastycznego,takżeawangardowego:
geometryzacjąkadru,skrótamiperspektywicznymi,kontrastamitonalnymi,kompozycjąpla-
nów.Nadrzędnyjestcelzabiegów-uzyskanieDekspresyjnejrównowagi”-pożądanyprzez
fotografaizawszeintencjonalnierealistycznyefekt,którypowinienoddawaćDistotę”wyda-
rzenia.DlaCartier-Bressonabyłotomożliwedoosiągnięciawpojedynczymobrazie,nieko-
nieczniewfotoreportażu,przezcogranicemiędzyprasowymaartystycznymwykorzystaniem
obrazówulegałyzatarciu23.
Powyższysposóbdefiniowaniafotografiiuświadamiazasadnicząrolęarbitralnegowyboru
fotografaczyredaktorailustrowanegomagazynu,azorientowanienaDistotę”wydarzeniatyleż
wzmagasugestywnośćobrazujakoelementunarracji,coczynigopodatnymnauproszczenia
prezentowanejhistorii.Wydajesięzatem,żekrytycznaanalizaosadzonychwDhumanistycz-
nymparadygmacie”fotografiireportażowychmogłabypolegaćnazidentyfikowaniuprezento-
wanegowydarzeniawmożliwieszerokiejperspektywie,refleksjinadtym,zapomocąjakich
środkówzostałoonowyrażone(zamkniętewDdecydującym”kadrze),anastępniezadaniu
pytaniaoróżnicęmiędzyjednymadrugimporządkiem.ZatypowyprzykładkoncepcjiDdecy-
dującegomomentu”uchodziznanafotografiaCartier-Bressona,zatytułowanaRueMouffetard,
Parisz1954roku,przedstawiającawdiagonalnymkadrzemałego,uśmiechniętegochłopca,
21HenriCartier-Bresson,Decydującymoment,tłum.KrystynaŁyczywek,DFormat”2005,nr1-2(46),s.4.Warto
pamiętać,żeCartier-BressonkształciłsięwparyskimstudiukubistyAndréLhote’a,malowałrównieżobrazy
surrealistyczne.Zob.:PeterGalassi,HenriCartier-Bresson.TheEarlyWork,NewYork1987;ClementCheroux,
HenriCartier-Bresson.HereandNow,NewYork2014.
22H.Cartier-Bresson,Decydującymoment,s.3.
23Tamże,s.2.
28
