Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RODZINA–ZWIĄZEKPRZYCZYNOWY
AndrzejWojciechowski
WydziałPedagogiczny
Kujawsko-PomorskaSzkołaWyższa
wBydgoszczy
Wprowadzenie
Rodzina,współcześnie,wsposóbdośćzaskakujący,zostajepodważanatak
wswoichrolachspołecznych,jakiwogólewswoimsensie.Dlategoteżwartopo-
święcićuwagęjejistocie.UArturaMenneczytamy:nArturSchopenhauer(1788-
1860)wswejsłynnejrozprawiedoktorskiejwskazałnato,żeistniejączteryrodzaje
zasad:zasadastawaniasię,poznania,bytuidziałania.
Arystotelesischolastycyrozróżniają:
•causamaterialis:materia,rzeczsamawsobie,podłożedoczegośdalszego;
•causaformalis:ukształtowanie,aspektformalny,istota,czynnikformotwór-
czy;
•causaefficiens:przyczynasprawcza,doktórejnależyrównieżcausa
instrumentalis;
•causafinalis:przyczynacelowa.
Czasamibyłajeszczedołączanacausaexemplaris:wzór,idea.
Wszystkiete‘przyczyny’możnazilustrowaćnaprzykładzie,powiedzmy,samocho-
du:
•causamaterialisbyłybytumaterialneczęściskładowetakiejakblacha,
szkło,skóraitd.;
•causaformalisbyłobyukształtowanie,funkcyjnyzwiązekczęści,plankon-
strukcji;
•causaefficiensbyłbymontaż,wykonanieprzezrobotników,inżynierów,
maszyny;
•causafinalisbyłbytransportludziisprzętu;
•causaexemplarisbyłabydorożkakonna”(Menne,1985)1.
Badawczaperspektywajakościowawymagaokreślenianmodelubadacza”.David
1
DziękujęPanuSławomirowiSędziakowizawskazaniemiswegoczasutejpracy;por.teżelementypozna-
niaprzedstawioneprzezMieczysławaKrąpca(Krąpiec1995;także:Krąpiec1978).
