Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
ROZDZIAŁ1
organówjednostkisamorząduterytorialnego79.Podkreślił,żemieszkańcynieuczest-
niczącwwyborachdystansująsięodpaństwa.Ponosząwówczaswinęzarozrastanie
sięadministracjiorazpomijanieichpotrzebprzezurzędników.Myśltękontynuował
Kelsen,któremuudałosięwypracowaćpojęciesamorząduopartenaszerokiejpar-
tycypacjizainteresowanychpodmiotów.Wykorzystałdotegokoncepcjępartycypacji
aktywnejSteinaiGneista80.Zzasadypartycypacjiaktywnejwyprowadziłnastępnie
koncepcjępartycypacjidemokratycznej,któraodbywałasięwwyborach.Zparty-
cypacjidemokratycznejwypracowałzasadędemokracji,wramachktórejsamorząd
stanowiłmaterialneurzeczywistnieniejejzawartości,czyliideęsamostanowienia.
Sądził,żetylkoosoby,któresązainteresowaneswoimisprawamisąadresatami
norm,którewichimieniusątworzone.
Pomijającdobrepodstawydorozwojupojęciasamorząduwznaczeniuprawnym
badaczomokresumiędzywojennegonieudałosięzachowaćtegokierunku.Wokre-
siemiędzywojennymwidocznybyłwpływteoriinaturalistycznej.Samorządtrak-
towanowówczasjakoformępośredniąmiędzyspołeczeństwemawszechwładnym
państwem.Stałsięurzeczywistnieniemwolnościidziałalnościruchówspołecznych
przeciwwładzyhierarchicznejizbiurokratyzowanej.Powodówtegostanurzeczybyło
wiele.Opowrociedoteoriisocjologicznejiwyjaśnianiuzapośrednictwemteorii
naturalistycznejmiejscasamorząduwsystemiepolitycznymzadecydowały:skutki
pierwszejwojnyświatowej,napięciawewnątrzkraju,usunięciemonarchii,wpływ
rewolucjiwRosji,pogarszającasięsytuacjaspołecznazpowoduspadkuwartości
pieniądzaipłacrealnych,brakzaufaniadoaparatuurzędniczegoorazzmęczenia
społeczeństwaciężaremperturbacjifinansowych,którychpaństwowrzeczywisto-
ścinieponiosło.Brakzrozumieniapotrzebobywatelidoprowadziłdopogłębienia
dystansu.
BillDrewsw1917r.,ostatnipruskiministersprawwewnętrznych,któregopowo-
łano1maja1919r.nakomisarzads.reformypruskiegosamorządu,stwierdził,że
samorządmusibyćnarzuconyspołeczeństwuniemieckiemuzgóry,czyliwdrodze
ustawy.DrewszaproponowałkoncepcjęHugoPreussaktórejistota,polegałana
przekazaniuczłonkomspołecznościlokalnejzadańpaństwa.Najdobitniejodniósł
siędorolisamorząduwwyprowadzaniuspołeczeństwazkryzysupowojennegoHans
Kelsen81.Wswojejpublikacjipt.:HAllgemeineStaatslehre”podkreśliłrolęsamo-
rząduwbudowaniudemokracjiwpaństwieabsolutystycznym.Kelsentwierdził,że
zterminemsamorządzwiązanesądwapojęciademokratyzacjaidecentralizacja82.
ŁączącsamorządzprocesemdemokratyzacjipaństwaKelsenwskazałanaoddolne
budowaniedemokratycznychstrukturwładzy.PoglądtenpodzielałH.Peters,który
twierdził,żenajlepszymnarzędziemdoprzeprowadzeniademokratyzacjipaństwa
będziewłaśniesamorząd.
79F
.Fleiner,InstitutionendesDeutschenVerwaltungsrechts,Tübingen1912,s.98.
80O.vonGierke,DasdeutscheGenossenschaftsrecht…,s.651.
81A.Hensel,KommunalrechtundKommunalpolitik…,op.cit.,s.17.
82H.Kelsen,Allgemeine…,op.cit.,s.180.
