Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zainteresowanemocarstwadzieliłysięrozległymiposiadłościami
Rzeczypospolitej—bysięproporcjonalniedonichwzbogacićnowymi
nabytkami.Wokresieporozbiorowym,jakkolwiekwewnętrznajej
politykabyładlaPolakówfatalna,nazewnątrzniewykazałaona
szczególnegozainteresowaniawgrzebaniukwestiipolskiejinawet
okazywałaskłonnośćdojejporuszenia.W1863r.przyłączyłasięona
donotmocarstwżądającychreformdlaKrólestwa.Uznanieteż
ostateczneGalicjizakrajpolskiioddanietamPolakomwładzy
politycznejniebyłodlaniejabdykacjązżadnychszerszychplanów
państwowych.
AleksanderI,żądającnakongresiewiedeńskimpołączenia
KrólestwaPolskiegozRosją,takżenieuważałjegoobszaruza
niezbędnydlaRosjijakotakiejiniemiałwnimzamiaruwłaściwej
Rosjibudować.Łączyłonodrębnąpaństwowośćpolskązrosyjską;
pozostająccesarzemsamowładnymRosji,stawałsięjednocześnie
królemkonstytucyjnymPolski.Jeżelinastępniedwateustrojeniedały
sięzesobąpogodzić,jeżelizbliżonoustrójKrólestwadoustrojuRosji
ipoddanojepodwładzęrządupetersburskiego,toniebyłowtym
jakichśgłębszychwidokówpaństwowych,aleraczejsposóbwyjścia
ztrudnościwzajemnegostosunkuPolskiiRosji,którychpolityka
rosyjskanieumiałainaczejrozwiązać.Tymbardziejniebyłotych
głębszychwidokówigłębszejmyśliwprogramie,rozwiniętympo
1864r.,amającymraczejźródłowdrapieżnościinstynktów
narodowych,wnieprzebranymłakomstwietłumuurzędniczego,który
jakszarańczarzuciłsięnanowedlasiebiepożywienie.Jedynym
jeszczemotywem,zrozumowaniawypływającym,byłapotrzeba
niszczeniasiłpolskościwichrdzeniu,wKrólestwie,żeby
sparaliżowaćichoddziaływanienaościenneprowincjelitewsko-ruskie
itymłatwiejsobieichrusyfikacjęzapewnić,jeżeliprzyjmiemy,żeten
motywodgrywałwiększąrolę,tomusimystwierdzić,żepopierwsze
wynikałonzwidokównienaKrólestwo,alenaLitwęiRuś,apo
