Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
jakonapoledlamnożącejsięciągleliczbyposadurzędniczych,
zajmowanychprzezRosjan,ipatrzyłzazdrosnymokiemnakażdy
kawałekchlebazjadanyprzezPolaka.Wszelkazaśpolitykapojednania
zPolakami,którejkonsekwencjąbyłobywycofaniepewnejilości
RosjanzestanowiskurzędowychwPolsce,byłabywoczachjego
zdradąsprawyrosyjskiej.Takabyłaopiniapanująca,irząd,chociażby
szerszewidokipolitycznenakazywałymuiśćwinnymkierunku,
musiałsięzniąliczyć,amożenawetniebyłbyzdolnysięjej
przeciwstawić.Boautokratyzmrosyjski,podminowanyprzezwzrost
wspołeczeństwieprądówliberalnychiprzezruchrewolucyjny,coraz
bardziejuzależniałsięodbiurokracji,wktórejinteresieleżałatego
rodzaju„patriotyczna”polityka.RządyzaśAleksandraIIIstawiające
sobiezagłównycelstłumienierewolucji,którazgładziłapoprzedniego
monarchę,
najskuteczniejszy
środek
przeciw
niej
widziały
wrozbudzeniuzaborczegonacjonalizmu.
Tenmłodyiniekulturalnynacjonalizm,pełennaiwnejwiarywsiły
Rosji,
wjejzdolnośćzagarnięcianieograniczonychobszarów
istrawieniaichludności,apetytamiswymiwjednymkierunkusięgał
MorzaEgejskiegoiAdriatyku,winnymmarzyłoIndiachWschodnich,
iwmarzeniachswoichwidziałnatychobszarachgubernatorów
isprawnikówrosyjskich,zpodwójnymipensjamiiznieograniczoną
ilościądochodówdodatkowych.
Znaturyrzeczybyłonsilnieantyniemiecki.Niemcystalinadrodze
ekspansjirosyjskiejnazachód,rządzilikrajami,któreprzezRosjan
przecieżpowinnybyćrządzone,apolitykaberlińskarzucałaRosji
kamieniepodnoginaBałkanach.Wcielajączaśwżyciehasło:
„państworosyjskiewyłączniedlaRosjan”,spostrzegłon,żewtej
samejRosjiNiemcyzajmująnajwybitniejszestanowiskawrządzieiże
wswoichprowincjachnadbałtyckichkorzystajązodrębnychinstytucji,
pozwalającychimrządzićsięponiemiecku.Niebawemteżpod
naciskiemnarodowejopiniirosyjskiejzaczynasięwypieranie
