Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
T.I:CZĘŚĆI.ROZBICIEJUGOSŁAWII
republikistanowiąceczłonyfederacji,Serbowie,Chorwaci,Słoweńcy,
CzarnogórcyiMacedończycy,późniejzaodrębnynaróduznanoponadto
bośniackichMuzułmanów.Znajdowałysięwniejtakżeinnespołeczności
narodowe,wedługustawodawstwajugosłowiańskiegookreślanejakonaro-
dowości,boposiadającepozagranicamiJugosławiiswepaństwanarodowe.
NajliczniejszeznichtoAlbańczycy,Węgrzy,Włosi,Rumuni,Turcy,Czesi,
Słowacy,Bułgarzy11.
Istniałybardzoznaczneróżnicestopniarozwojuekonomicznegoikultural-
negotychspołeczności.Tymtrudniejbyłojepoważniezredukować,żepierw-
szaJugosławiabyłakrajemsłaborozwiniętym;wprzededniuwojny76,5%
ludnościstanowilichłopi,wwiększościmałorolni.Analfabetyzmobejmował
ok.44,6%ludności.Bardzonikłybyłodsetektych,którzymielimożliwość
uzyskaniawykształceniaśredniegoiwyższego.Ponadtolataokupacjiiwalk
partyzanckichspowodowałyogromnezniszczeniamaterialne.
Społecznościetniczneposiadałybardzoodmiennedzieje.
Iwreszcie,okolicznośćszczególnieistotna,międzyniektórymiznichist-
niałysilneantagonizmy.
DrugaJugosławiaodziedziczyłapokrólewskiejJugosławii,azwłaszcza
polatachokupacji,ciężkispadek.Wlatachwojnywnastępstwiekonfliktów
etnicznychprzelanyzostałbezmiarkrwiiogromnebyłycierpieniasetekty-
sięcyludzi.ZdecydowanąwiększośćofiarstanowiliSerbowie.Bylionimaso-
womordowaniiwypędzaniprzezchorwackichnacjonalistówiserbofobów.
NiemałoichstałosięofiaramibośniackichmuzułmanówiAlbańczyków.
Bośniaccymuzułmaniezaśmordowanibyliprzezniektóreoddziałyparty-
zantkiserbskiejkierowanejprzezgenerałaDražęMihajlovicia.Gdybierzesię
poduwagęwydarzenialatokupacji,nienależydziwićsiętemu,żewdrugiej
Jugosławiinieznikłyuprzedzenia,antagonizmyikonfliktynarodowe.Żenie
zdołałaichwykorzenićówczesnapolitykanarodowościowaiżehasłunbrater-
stwoijedność”niewpełniodpowiadałarzeczywistość.Trzebabydziwićsię
raczej,żewogólemożliwestałosięichwspółżyciewjednympaństwie,że
przezponad40latniewystępowały,zjednymwyjątkiem,drastyczneprze-
jawymniejlubbardziejmasowejwrogości12.Wyjątkiembyłystosunkial-
54
11Wedługspisuz1981r.ludnośćJugosławiiliczyła22mln405tys.Wtymwtysiącach:
Czarnogórcy579(2,6%),Chorwaci4428(19,8%),Macedończycy1340(6,1%),Muzułmanie
2000(8,9%),Słoweńcy1754(7,8%),Serbowie8140(36,3%),Albańczycy1730(7,7%),1219
(5,4%)określiłosięjakoJugosłowianie,Węgrzy427(1,9%),Romowie168(0,8%),Turcy101
(0,5%).Dospołecznościliczącychconajmniej20tys.należeli:Słowacy,Rumuni,Bułgarzy,
Aromuni,RusiniiCzesi;por.S.Bianchini,Sarajevoleradicidellodio.Identitaedestinodei
popolibalcanici,Roma1993,s.38.
12WedługbadańprzeprowadzonychwSłoweniiw1978r.85,8%ankietowanychuważało,
żestosunkimiędzynarodamiJugosławiisąbardzodobrelubdobre,a1,5%-iżsązłelubbardzo
