Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KilkuletnipobytwAzjiMniejszejpozwoliłmupoznaćiopisaćodmienneod
rzymskichpraktykireligijneprawosławnychGrekówiOrmian,szczególniebogate
wWielkimTygodniu.Georgiewiczmiędzyinnymiprzedstawiaprzebiegceremonii
podejmowaniaświętegoogniawBazyliceZmartwychwstaniawJerozolimie;wówczas
braływniejudziałwszystkieapostolskieKościołychrześcijańskie,takżełacińscypie-
lgrzymiiduchowni.
PorokuGeorgiewicz,wciążukrywającyswojątożsamośćwięźnia,zostałzabrany
przezzakonnikównakolejnąpielgrzymkę,doEuropy,dohiszpańskiegoSantiagode
Compostela.W1538roku(lub1539)szczęśliwiepowróciłdoEuropy;miałwtedy
około35lat.Byłwsilewiekuiapogeumdoświadczeńżyciowych,gdypodejmował
decyzjęozaangażowaniusięwpublicystykęantyturecką.Wpołowielatczterdziestych
rozpocząłdobrzezorganizowanąkampanięnmedialną”wceluuświadomieniaEuro-
pejczykompołożeniachrześcijanwImperiumOsmańskimizobrazowaniaznaczącej
skaliniebezpieczeństwatureckiegodlawolnościeuropejskich.Podróżowałwtymcelu
dostoliciwładcówróżnychpaństw,inicjującłacińskieedycjeiprzekładyswoichtur-
cyk,nawiązująckontaktyzdrukarzami,szukającprotektorów,atakżeprominentnych
osóbskłonnychuwierzytelniaćipromowaćjegopisma16.
WewstępieKlockowadoedycjiDecaptivitatesuaapudTurcasmożnaprzeczytać:
Tamałaksiążeczka,którajesttuprzedstawionaworyginalnejłacinieijednocześnieporazpierwszy
wtłumaczeniunajęzykniemieckiiturecki,byładługozapomniana.Wydanaprawdopodobniew1544
roku,przezwiekipozostawałaniezauważona,ażdoczasu,gdydwudziestowiecznyfilologFranzKidrić
odkryłjąnanowoidowiódł,żeautor(GeorgzPanonii)toBartholomaeusGeorgievits(pisowniana-
zwiskajestróżna),autorszerokorozpowszechnionychpismoTurcjiwXVIwieku.TenżeBartholomaeus
Georgievits,pochodzeniawęgiersko-chorwackiego,zostałschwytanyprzezTurkówwbitwiepodMoha-
czemw1526roku,sprzedanyjakoniewolnik,apowróciłdoEuropydopierookoło1538roku,popełnej
przygóducieczceidługimpobyciewJerozolimie.Tam[tj.naterenieEuropy]podróżowałzkrajudo
krajujakoznawcaTurcjiiopublikowałserięmniejszychprac[ł][tłum.własne–A.K.]17.
TrasętychwydawniczychpodróżyGeorgiewiczarekonstruowałMoretti18.Podsta-
wądorekonstrukcjibyłagłówniesekwencjadatimiejscpowstaniaautoryzowanych
drukówpismantytureckich.Morettibadał,dojakiegostopniazgodnesązesobą
informacjeztekstówiparatekstów(dedykacji,laudacji,zwrotówdoczytelnika),daty
imiejscapublikacji,daneooficynach,biografieadresatówtwórczościoraztreścido-
stępnychbadaczowiwłoskichdokumentówilistów.Okazałosię,żeinformacjezróż-
nychźródełsąspójneipozwalająnapozytywneweryfikowanieiuzupełnieniedanych
obiografiioraznacharakterystykęsylwetkitwórczej.
GeorgiewiczzHiszpaniiudałsiędokatolickiejwówczasFlandrii,gdzierządziła
MariaHabsburżanka,wdowapoLudwikuWęgierskim.Deklarującwiernośćswojej
dawnejkrólowej,Georgiewiczprzystąpiłdospisywania,drukowaniairozpowszech-
nianiaswoichświadectw.
16RezultatemtychposzukiwańsąwautobiograficznymDeritibus…typowedlatamtychczasówlisty
iwierszepochwalne(k.A
1v–A
2v).
17B.Georgiewicz,DecaptivitatesuaapudTurcas(1526–1538),hrsg.R.Klockow,M.Ebertowski,Berlin
2000,S.3.
18M.Moretti,ImmaginidelTurco…,p.87–110.
~8~
