Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
takżedużąrolęwrozwojuprocesówpoznawczych.Zgodniezestanowiskiem
LwaWygotskiegozdolnościpoznawczemająswojespołeczneźródło.nKształto-
waniesięzłożonej,specyficznejludzkiejjednościmowyioperacjipraktycznych
jestproduktemgłębokosięgającegoprocesurozwoju,wktórymindywidualna
historiapodmiotujestściślezwiązanazjegohistoriąspołeczną[…]historia
rozwojuspołecznegopouczanas,żejużodpierwszychdnirozwojuprzystoso-
waniedzieckadośrodowiskajestosiąganeśrodkamispołecznymi,zapośred-
nictwemotaczającychjeludzi.Drogaodprzedmiotudodzieckaidzieckado
przedmiotuprowadzipoprzezdrugiegoczłowieka”
51
.Podobnejeststanowisko
Schafera,którypodkreśla,żefunkcjonowaniepoznawczerozwijasiętylkoprzy
udzialeosóbdorosłych,gotowychdowspieraniaikierowaniaaktywnością
dziecka,atakżedoustrukturyzowaniajejwtakisposób,abydzieckomogło
sięstaćuczestnikiemzłożonychformdziałańspołecznychażdoosiągnięcia
poziomusamodzielności.Zgodnieztąkoncepcjądzieckoaktywnieszukapo-
mocyuinnychosób,podczasuczeniasięrozwiązywaniaproblemówtępomoc
wybieraistrukturyzuje.Jakpodkreślaautor,interakcjazrodzicemwaspekcie
rozwiazywaniaproblemówmożebyćskutecznajedynie,gdydzieckoosiągnie
pewienpoziomkompetencji
52
,gotowościdouczeniasię.Kluczowyczynnik
umożliwiającyudzieleniedzieckupomocywrozwijaniuswojejniezależności
stanowizdolnośćdorosłegodotakiegoukierunkowaniapodejmowanychprzez
niegodziałań,abynauczyćdzieckoczegośwobrębiedanejstrefy.Kompetentny
nauczycielpotrafiokreślićstrefęindywidualnegorozwoju(aktualnego,najbliż-
szego)dziecka,zapewniającmuprzytymwsparcie,zktóregowodpowiednim
momenciesięwycofa,adekwatniedowzrostukompetencjiucznia
53
.
DrugimważnymobszaremwkoncepcjiSchaferajestsocjalizacjaemo-
cji.Podkreślasiętu,żekontaktydzieckazinnymiludźmimogąkształtować
izmieniaćzachowaniaemocjonalnewtakisposób,abyrozumiałozwyczaje
ioczekiwaniaspołeczne.Koncepcjatawskazuje,żeosobadorosłaprzez
swojeokreślonezachowania,zarównoświadomie,jakinieświadomiewpły-
wanasposób,wjakidzieckobędziewyrażałoswojeemocje,radziłosobie
znimi.Należypamiętać,żeprocessocjalizacjiemocjonalnejuzależniony
jesttakżeodcechdzieckaorazcelówiwartości,jakiesąuznawaneprzez
osobydorosłe
54
.Schaferwskazuje,żeotoczeniespołecznemożewdwojaki
51
L.S.Wygotski,Narzędzieiznakwrozwojudziecka,WydawnictwoNaukowePWN,War-
szawa2006,s.32,35–36.
52L.Wygotskiproponujepojęciestrefynajbliższegorozwojujakookreśleniazakresusfery,
którawymaganajbardziejniezbędnejpomocyrodzica.
53H.R.Schafer,Rozwójspołeczny…,s.262–263.
54H.R.Schafer,Wzajemnośćkontroliwewczesnymdzieciństwie,w:red.A.Brzezińska,G.Lu-
tomski,Dzieckowświecieludziiprzedmiotów,WydawnictwoZyskiS-ka,Poznań1994,s.125–128;
H.R.Schafer,Rozwójspołeczny…,s.269–275.
26
