Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nej,gwoliktórejzajmowałemsięteraztylkokrytykąsa-
megorozumu,todonichcałkowiciedołączępodnazwą
predikabiliówwszystkiepojęcia,któredająsięztychka-
tegoriiwyprowadzićprzezichpowiązaniebądźmiędzy
sobą,bądźteżzczystąformązjawiska(przestrzeńiczas),
bądźzjegomaterią,oiletaniejestjeszczeokreślonaem-
pirycznie(przedmiotwrażeniawogóle)”7.
WPrzedmowiedowydaniadrugiegozroku1787Kryty-
kiczystegorozumuKantzwracauwagęnaaspekt,który
późniejwykorzystaHermannCohen,ipisze:flNaowej
próbieprzeprowadzeniazmianwdotychczasowymspo-
sobiepostępowaniametafizyki,atoprzezto,żezaprzy-
kłademgeometryiprzyrodnikaprzeprowadzamywniej
całkowitąrewolucję,polegaotozadanienaszejKrytyki
czystegospekulatywnegorozumu.Jestonatraktatem
ometodzie,niezaśsystememsamejnauki,alemimo
towykreślacałyzarystejnauki,zarównocodojejgra-
nic,jakicodocałegowewnętrznegojejuczłonowania”8.
WtłumaczeniuMirosławaŻelaznegofragmenttenbrzmi
niecoinaczej:flZadaniekrytykiczystegospekulatywnego
rozumusprowadzasiędotakowejpróbyzmianydotych-
czasowegopostępowaniametafizykiwtensposób,żekie-
rującsięprzykłademgeometrówiprzyrodników,mamy
tuzamiarprzeprowadzićjejcałkowitąrewolucję.Chodzi
tuotraktatometodzie,anieosystemsamejnauki.Zo-
stałtujednaknakreślonypełenzarys[tejnauki],zarówno
codojejgranic,jakicałegowewnętrznegozwiązkujej
członów”9.
JakzatemKantrozumiesystemfilozoficzny?
7I.Kant:Prolegomenadowszelkiejprzyszłejmetafzyki,którabę-
dziemogławystąpićjakonauka.Tłum.B.Bornstein.Oprac.J.Su-
chorzewska.Warszawa1993,s.113(§39;AAIV,324).
8I.Kant:Krytykaczystegorozumu…,t.1,s.35—36(AAIII,15;
BXXII).
9I.Kant:Krytykaczystegorozumu.Tłum.M.Żelazny.W:
I.Kant:Dziełazebrane.T.2.Toruń2013,s.53.
11
