Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Neuroplastycznośćzperspektywypedagogicznej
19
przezniegotrzemarodzajamiumiejętnościwarunkującychskuteczneuczenie
się:samoregulacji,umiejętnościpoznawczychiumiejętnościkomunikatywnych
(Diaz,NealiAmaya-Williams,1990).Koncepcjauniwersalnegoprojektowania
wedukacjiodnosisiębowiemdoteoriidotyczącychwielomodalnychokolic
mózgureprezentującychprocesyzwiązanezmotywacją(okolicazakrętuobrę-
czy),postrzeganiemzmysłowymipoznawaniem(tylnakoraciemieniowa)oraz
myśleniemidziałaniem(koraczołowa),zaangażowanychwprocesuczeniasię
(Mesulam,1981;Olechowska,2016).
Wielecechpodejściazwanegouniwersalnymprojektowaniemwedukacjinie
maodkrywczegocharakteru.Częśćelementów,któremieszcząsiępodnową
nazwą,todziałaniaznaneistosowanewprocesieedukacyjnymoddawna.
Innowacyjnyjestjednaksposób,wjakizostałyujęteizestawionezewspółczesną
wiedządotyczącąbudowyifunkcjonowanialudzkiegomózgu,aprzedewszyst-
kimzewspółczesnąwiedządotyczącąośrodkowychuwarunkowańskuteczności
tegoprocesu.
Pojęcieuniwersalnegoprojektowaniaodnosiłosiępierwotnietylkodo
urbanistykiiprojektowaniaużytkowego,ajegotwórcąbyłarchitektRonald
Mace.Sformułowaneprzezniegozałożeniadotycząceuniwersalnegodesignu
rozwiniętoizawartowsiedmiuzasadach(Burgstahler,2012).Kierującsię
sformułowanymiprzezMace’azasadami,projektancimielizatemtworzyć
przestrzeń,architekturęczyprzedmiotyużytkowewtakisposób,abyumożliwiały
onepełnewykorzystanieprzezosobyposiadająceróżnypoziomsprawności,
wróżnymwieku,będąceosobamiróżnegopochodzeniaitd.;abyumożliwiały
wybórsposobuwykorzystania(obejrzenia,odsłuchania,skorzystaniazaudio-
deskrypcjiitd.),ichużywaniebyłoproste,intuicyjne,ainformacjeczytelne
niezależnieodwarunkówotoczeniaczymożliwościsensorycznychużytkow-
nika.Ponadtozaprojektowaneurządzenia,przedmiotylubbudynkipowinny
zapewniaćswobodnemanipulowanieczyporuszaniesię,aichobsługapowinna
uwzględniaćmożliwośćpopełnieniabłęduorazniewymagaćznacznegowysiłku
fizycznego.Jakwynikazprzywołanychogólnychzałożeń,uniwersalneprojek-
towaniemanaceluuwzględnieniejaknajszerszegospektrumróżnorodnych
potrzebimożliwościużytkowników.Podobniedziejesięwspółcześniewsferze
edukacji.Namożliwośćzastosowaniapodobnychzałożeńwjejobszarzejako
jedenzpierwszychbadaczy,jeśliniepierwszy,zwróciłuwagęFrankBowe
(2000),któregowytycznedotyczyłyprzygotowywaniaprogramównauczania,
materiałówedukacyjnychczyotoczeniawtakisposób,abymogłybyćużywane
