Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Czterymodelekomunikowania
37
nichkilkudziesięciulatach.Przydadząsięonedoposzerzeniaperspek-
tywybadawczej,atakżeułatwiązrozumienieistotysamegoprocesu
isposobupostrzeganiakomunikacjiprzezmedioznawcównaprzestrzeni
kilkudziesięciuostatnichlat.
Pojęcienmodel”wskazujenapewiensystemzałożeń,którypozwala
opisaćotaczającąrzeczywistość.Inaczejmożnagonazwaćschematem
odnoszącymsiędoistniejącychteoriinatematróżnychzjawiskspo-
łecznych,którepodobnieodnosząsiędobadaniamediów.Analizując
proceskomunikacji,możnadoszukaćsiękilkupodejść.TomaszGoban-
-Klas(2002,s.42)wymieniasiedemnajbardziejtypowychokreśleń
komunikowania,asątomodele:transmisji,rozumienia,oddziaływania,
tworzeniawspólnoty,interakcji,wymianyczyjakoskładnikprocesu
społecznego.NatomiastDenisMcQuail(2007)wymieniaczterymodele
komunikacji:transmisji,rozgłosu,recepcjiirytualny,którezostanąscha-
rakteryzowaneponiżej.
1.1.Modeltransmisji(telegraficzny)
Modeltentraktujekomunikacjęjakoprocestransmisjiokreślonychin-
formacjinazasadzieanalogiidokomunikacjitelegraficznej,stądjego
alternatywnanazwa.Komunikacjamacharakterlinearny11iodbywasię
wkierunkuodnadawcydoodbiorcy,przyczymgłównąrolęodgrywa
tenpierwszy,któregozadaniemjestwłaściwezakodowaniekomunikatu.
Odbiorcatraktowanyjestjakobiernyuczestnik,podporządkowującysię
nadawcy.ZdaniemAdamaPawłowskiego(2011,s.15)ntransmisjajestnaj-
bardziejzakorzenionąmetaforąkognitywnąkomunikacji”
.Wartojednak
zaznaczyć,żekomunikacjamatuwymiarjednokierunkowyiodbywasię
wedługściśleokreślonegoschematu,któryjużwlatach40.XXwieku
zaproponowałHaroldLasswell(za:McQuail,2007)isprowadzasiędo
pięciupodstawowychpytań:nktomówi?”
,ncomówi?”
,njakimkanałem?”
,
ndokogo?”
,nzjakimskutkiem?”
.Tenmodeldośćszybkozostałpoddany
11
Niewszystkiekoncepcjewramachtegomodelusąlinearne.Przykładowomodel
BrucelaWestleyaiMalcolmaS.MacLeana(1957;za:McQuail,2007),choćzaliczanydo
modelutransmisji,niejestlinearny,gdyżźródłeminformacjidlanadawcymożebyćteż
odbiorca,agencjeinformacyjne,alerównieżsamidziennikarzejakonaoczniświadkowie
wydarzeń.
