Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1śPERSPEKTYWAINSTYTUCJONALNAWbADANIUUMOWYOPRACĘ
31
ekonomiczny–umowaopracęjakorodzajkontrakturegulujesprzedażikupno
pracy,cołączysięzkosztamidlapracodawcy,alejesttakżeformąwymiany
ikoordynacjipracywfirmieiinstytucji;pracownicywzamianzapodporządko-
waniesięwładzybiurokratycznejzyskująbezpieczeństwoistałośćdochodów,
apracodawca–stabilnośćzatrudnienia;
prawny–prawopracyokreślanormyregulującestosunkipracyiinnestosunki
społeczneprawniezwiązanezestosunkamipracy,np.dotycząceprzeciwdziała-
niabezrobociu,przestrzeganiaprawapracyprzezpracodawców,regulacjetzw.
zbiorowychstosunkówpracy;zprzedmiotemprawapracyłącząsięteżprzepisy
regulującestosunkiubezpieczeniaspołecznego;
polityczny–dziękiochronierelacjipracowniczychopartychnaumowieopracę
iobjęciupracownikówsystemamiubezpieczeńspołecznychnowoczesnepaństwa
ograniczyłyryzykozwiązanezpracą,wpłynęłynawzrostbezpieczeństwaekono-
micznegoisocjalnegopracownikówiichrodzin;
społeczny–zumowąopracęłącząsięgwarancjebezpieczeństwalubjegobrak,
atakżeokreśloneoczekiwanialudzi;umowaopracęjestkanałemredystrybu-
cjiryzyka,anierównapozycjastronumowyrodziokreśloneskutkiidziałania
społeczne;posiadanieumowyopracęlubjejbrakwpływanapozycjęjednostki
wstrukturzespołecznejiprzebiegjejkarieryzawodowej;np.stygmatyzowanie
tzw.umówśmieciowychwynikazoczekiwaniastałejumowyopracę,atakie
reakcjeludzimająspołecznekorzenie;
kulturowy–znaczenieumowyopracęjestokreślaneprzezwartościinormy
kulturoweodnoszącesiędosamegopojęciapracy,definiujące,cojestwdanym
społeczeństwieuznawanezapracę,aconiąniejest,atakżewyznaczającedomi-
nującemodelezatrudnieniairolezawodoweczłonkówrodziny;
historyczny–zewzględunazmianędesygnatówpojęciaikontekstówumowa
opracęjestkategoriąhistoryczną.
Zrelacjamipracowniczymiopartyminaumowieopracęłączysiępojęcieryzy-
ka.Ryzykooznaczapotencjalnezagrożenieidlasocjologamaprzedewszystkim
wymiarproblemuspołecznego.Pojęcietowsocjologiiupowszechniłiustanowił
jakoodrębnytematanalizsocjologicznychUlrichBeck.JakobArnoldi35wsocjolo-
gicznejmonografiipojęciaryzykawymieniatrzytypyanaliz:
wskazującenaryzykojakowspółcześniewystępującyproblemspołecznylub
polityczny;
podkreślającespołeczno-kulturowykontekstpojęcia,wynikającyzodmiennego
postrzeganiaryzykawróżnychśrodowiskachikulturach;
35J.Arnoldi,Ryzyko,tłum.B.Reszuta,Warszawa2011.
