Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
metafizycznąaurę”(Biletzki2003,s.47)wczesnejfilozofiiWittgen-
steina.Dostrzeżono,jakzłożonąkwestiąsąrelacjemiędzyjęzykiem
aświatemijakbardzorozstrzygnięciazobrębufilozofiijęzykasą
uwikłanewkwestieocharakterzeontologicznym(iodwrotnie).
WtymokresiegłównywysiłekinterpretatorówWittgensteinazostał
skierowanynazagadnieniaocharakterzemetafizycznym,przy
czymkluczemdotychzagadnieńbyławciążanalizajęzyka.Wcen-
trumuwagiznalazłysiępojęcia:faktu,faktunegatywnego,stanu
rzeczy,przedmiotu,przestrzenilogicznej.Zwolennicyrealistycznego
odczytaniaTraktatustarlisięzezwolennikaminominalizmu.Myśl
Wittgensteinazaczętowpisywaćwfilozoficznątradycję,zestawiać
jązPlatonemczyArystotelesem.Odczytanianależącedotejgrupy
Biletzkinazywa„wyrafinowanąmetafizyką”.Znajdujemyjewpra-
cachm.in.G.E.M.Anscombe(1959),ErikaSteniusa(1960),Maxa
Blacka(1964),JamesaGriffina(1964)iGeorgaPitchera(1964).
WtrzeciejfaziedyskusjinadTraktatemnaciskpołożonona
-bagatelizowanywcześniej-problemmilczenia.Wtymujęciu
ramamiTraktatusą:Przedmowa,gdziemówisię,żecałysens
książkimożnawyrazićtak:„cosięwogóledapowiedzieć,dasię
jasnopowiedzieć;oczymzaśniemożnamówić,otymtrzebamil-
czeć”(Wittgenstein1997,s.3),orazkońcowetezy,wtymostatnia
-7-będącakonkluzjącałegowywoduipowtarzającaprzytoczone
wyżejtwierdzeniezPrzedmowy:„Oczymniemożnamówić,otym
trzebamilczeć”.Lingwistyczne,logiczneimetafizycznepartie
książkijakośwteramypowinnyzostaćwpisane.Wcześniejsze
interpretacjenieporadziłysobieztymwyzwaniem-udawały
tylko,żeodrzuciłyWittgensteinowskądrabinę,„uprzednioponiej
sięwspiąwszy”(teza6.54).Zwolennicytrzeciegosposobuodczyty-
waniaTraktatuproponująrozwiązaćtenproblemprzyużyciuroz-
różnieniapokazać/powiedzieć.Wittgensteinniewątpliwieprzywią-
zywałdotejdystynkcjidużąwagę.Wtezie4.1212podkreślał:„Co
możnapokazać,tegoniemożnapowiedzieć”.Pozwalatospojrzećna
myślWittgensteinaznowejperspektywy.Wprawdzieniemożna
mówićostrukturzejęzyka,orelacjachmiędzyjęzykiemiświa-
tem,owłasnościachwewnętrznychprzedmiotówitd.,alemożnato
jakośpróbowaćpokazać.ITraktattorobi.Zaletątejinterpretacji
jestto,żespinaonametafizyczne,lingwistyczne,logiczne,etyczne
imistycznepartietekstuwspójnącałość.Zwolennicyodczytania
10
